آموزش نصب سنسور حرکتی

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در یک مکانی وارد شدید و به محض وارد شدن شما لامپ های بالای سرتان روشن شده باشد؛ در چنین جاهایی از سنسور های حرکتی یا چشمی راه پله استفاده شده است.

سنسور حرکتی دستگاهی است جهت کنترل سیستم روشنایی، برای مکان هایی مثل راه پله ها، پارکینگ ها، اتاق های پروو و اماکنی که نیاز به روشنایی دائمی ندارند. این دستگاه با تشخیص حرکت یک فرد لامپ ها را روشن کرده و پس از طی مدت زمانی قابل تنظیم، لامپ ها را خاموش می کند. این چشم ها در سه نوع ۱۴۰ درجه، ۱۸۰درجه و ۳۶۰ درجه در بازار موجودند. که نوع ۱۴۰ درجه آن به صورت توکار و نصب در قوطی کلید به کار می رود. نوع ۱۸۰ درجه برای نصب بر روی دیوار و نوع ۳۶۰ درجه برای نصب در سقف ساخته شده است.

انواع سنسور حرکتی:

سنسنور های حرکتی که بازاریان پسوند راه پله نیز به آن داده اند و دراصل همان سنسور حرکتی است و در انواع مختلف در بازار وجود دارد:

۱- سنسور حرکتی ۱۴۰ درجۀ توکار:

این سنسور ها به شکل مربعی هستند و فقط در حالت افقی به اندازۀ ۱۴۰ در جه دید دارند در قوطی کلید و پریز نصب می شوند، کاربرد این نوع سنسور های بیشتر در راه پله، راهرو، پارکینگ و به طور کلی فضاهایی که نیاز به محدوده آشکار سازی با قطر ۱۰ متر مربع می باشد و می توان آن را جایگزین کلید تک پل نمود.

۲- سنسور حرکتی ۱۸۰ درجۀ دیواری:

این سنسور ها روی دیوار نصب می شوند و قدرت دید آنها ۱۸۰ درجه است، این سنسور ها در محیط های باز و محوطه ها مورد استفاده قرار می گیرد.

با استفاده از سنسور های دیواری می توان روشنایی محیط را به صورت هوشمند کنترل نمود به طوری که با وارد شدن فرد در محدودۀ آشکار سازی سنسور چراغ های متصل به سنسور روشن شده و پس از خالی شدن محدودۀ سنسور بعد از زمان مشخصی که قابل تنظیم می باشد، چراغ مربوطه را خاموش می نماید. هم چنین این سنسور با دارا بودن فتوسل قادر است بر حسب شدت نور محیط در زمان مشخصی عمل روشن کردن چراغ را انجام دهد.

این نوع سنسور برای راه پله، راهرو، پارکینگ و به طور کلی فضاهایی که نیاز به محدودۀ آشکار سازی با قطر ۱۲ متر مربع  در ارتفاع نصب ۳.۶ متر می باشد مناسب است.

۳- سنسور حرکتی ۳۶۰ درجۀ سقفی روکار:

این نوع سنسور ها دایره ای شکل هستند و در زاویۀ ۳۶۰ درجه عمل می کنند، محل نصب این نوع سنسنور ها زیر سقف است و معمولاً بعد از درب ورودی نصب می شود؛ تا به محض این که شخص از در وارد شد سنسور عمل کند و لامپ ها روشن شود.

کاربرد این نوع از سنسور های در راه پله ها و پارکینگ ها است قدرت دریافت حرکت در این سنسور ها نیز از ۲/۵ متر تا ۱۲ متر است و بیشترین کاربرد را در بین انواع سنسور ها دارد.

۴- سنسور حرکتی ۳۶۰ درجۀ سقفی توکار:

این سنسور به جای یکی از هالوژن ها در زیر سقف نصب می شود، به عبارتی باید زیر سقف ما جای قوطی هالوژن باشد تا بتوانیم این از این نوع هالوژن استفاده کنیم.

این مدل از سنسور ها بر روی سقف و به صورت توکار نصب می شوند و تحت زاویۀ ۳۶۰ قدرت دید محرک را دارد. هم چنین بازۀ زمانی برای روشن و خاموش شدن این سنسور سقفی را  می توان بین ۵ ثانیه تا ۱۵ دقیقه تنظیم نمود.

این نوع سنسور برای راه پله، راهرو، پارکینگ و به طور کلی فضاهایی که نیاز به محدودۀ آشکار سازی با قطر ۶ متر مربع می باشد مناسب است.

۵- سنسور سقفی مایکروویو روکار (زیر گچی):

این نوع سنسور به دلیل استفاده از تکنولوژی مایکروویو مناسب استفاده از فضاهای خیلی گرم و مرطوب مانند جنوب کشور است به دلیل این که بالا رفتن دمای هوا بر روی کارکرد سنسورهای حرکتی تاثیر گذار می باشد.

هم چنین به دلیل حجم کوچک و تکنولوژی مایکرویو که سنسور می تواند از پشت شیشه چراغ دیتکت نماید این سنسور را می توان در داخل چراغ های لامپ خور و پنل های SMD و هم چنین زیر گچ یا بالای سقف های پنلی (کاذب) نصب نمود. محدودۀ آشکار سازی با قطر ۵ متر تا ۱۵ متر مربع قابل تنظیم می باشد.

۶-  سنسور به همراه لامپ سر خود:

چراغ های هوشمد سقفی سنسور حرکت در مرکز آن ها قرار گرفته است و با عبور از چند متری آن ها چراغ مورد نظر را روشن کرده و با تایمری که در داخل آن ها تعبیه شده زمان روشن ماندن لامپ را تنظیم می کنند. چراغ های مذکور میدان دید ۳۶۰ درجه دارند و می توانند در هر جهتی شخص را شناسایی و لامپ ها را فعال کنند. هم چنین سیستمی در آن ها تابییه شده است که با توجه به اوقات روز و شب عکس العمل متفاوت از خود نشان می دهد یعنی با کاهش نور حالت فعال به خود می گیرد و با افزایش نور در طول روز به طور اتوماتیک غیر فعال می شود.

این نوع سنسور برای راه پله، راهرو، پارکینگ و به طور کلی فضاهایی که نیاز به محدودۀ آشکار سازی با قطر ۶ متر مربع می باشد مناسب است.

آموزش نصب:

سنسور های حرکتی سه پیچ برای وصل کردن سیم دارند که همان طور که در تصویر مشاهده می کنیم یکی از سیم ها فاز ورودی است که به سنسور وصل می شود و سیم دیگر هم فاز خروجی است که به مصرف کننده یا همان لامپ وصل می شود و سیم دیگر هم سیم نول است.

تنظیم کردن حساسیت در سنسور حرکتی:

معمولاً همۀ سنسور ها دارای ۳ ولوم برای تنظیم کردن حساسیت هستند که می توانید با چرخاندن آن ها مقدار حساسیت، مقدار زمان و مقدار نور را بسته به نیازتان تنظیم کنید:

Time: 

این ولوم برای تنطیم زمان است؛ یعنی وقتی که سنسور روشن شد پس از گذشت چه مدتی سنسور قطع کند و لامپ خاموش شود. با چرخاندن ولوم زمان به سمت علامت مثبت باعث می شود که بعد از تحریک شدن سنسورها، لامپ ها مدت زمان بیشتری روشن بمانند.

Lux: 

این ولوم برای حساسیت نوری سنسور است و اگر به سمت منفی (یا شکل ماه) بچرخانیم فقط در طول شب روشن می شود، و اگر کسی در طول روز این سنسورها را تحریک کند، لامپ ها روشن نشود.

Sens: 

برای حساسیت عبور اجسام است به این صورت که اگر ولوم آن را روی کم کنیم اگر جسم کوچکی از جلو این سنسور عبور کرد، سنسور وصل نشود.

آموزش نصب فتوسل به کنتاکتور

فتوسل ها ظرفیت مشخص و محدودی در جریانی که می توانیم از آن ها بگیریم دارند و اگر بیشتر از آن از فتوسل جریان بکشیم، رلۀ داخل فتوسل خواهد سوخت.

ولی گاهی اوقات پیش می آید که اگر بخواهیم یک دستگاه با توان و آمپر مصرفی بالایی را با یک فتوسل خاموش و روشن کنیم، در حالی که آمپر خروجی فتوسل جوابگو نیست. در این صورت باید از کنتاکتور در مدار فتوسل استفاده کنیم.

ما به این خاطر در این مدار از کنتاکتور استفاده می کنیم چون، توان فتوسل نمی رسد که تعداد زیادی چراغ را روشن کند، و ما توان کمِ فتوسل را به بوبین کنتاکتور می دهیم تا کنتاکتور فعال شود و تیغه داخلی آن که توان بیشتری دارد، عمل خاموش و روشن کردن چراغ ها را انجام دهد.

این که در این مدار از کنتاکتور تک فاز استفاده کنید یا سه فاز، فرقی نمی کند، ولی از آن جایی که کنتاکتور سه فاز در بازار به راحتی پیدا می شود و تفاوت قیمت چندانی هم با کنتاکتور تک فاز ندارد، ما در مدار زیر از کنتاکتور سه فاز استفاده می کنیم. در این صورت دو تا از تیغه های کنتاکتور سه فاز بدون استفاده خواهد بود و فقط یکی از تیغه های آن استفاده می شود. در تصویر زیر یک کنتاکتور سه فاز را مشاهده می کنید.

همان طور که مشاهده می کنید، کنتاکتور بالا ۱۰ ترمینال (یا همان پیچ اتصال) دارد. که با اسم های A1 و A2 و L1 و T1 و L2 و T2 و L3 و T3 و 13NO و ۱۴NO نام گذاری شده است.

روش اتصال کنتاکتورها بسیار سادست. بر روی کنتاکتور دو ترمینال وجود دارد که با علامت A1 و A2 مشخص شده اند، این دو ترمینال، جهت تغذیه بوبین های کنتاکتور هستند، یعنی وقتی شما فاز را به A1 و نول را به A2 وصل کنید، بوبین کنتاکتور عمل می کند و وقتی بوبین کنتاکتور فعال شود،

ترمینالِ L1 را به T1 وصل می کند.

ترمینالِ L2 را به T2 وصل می کند.

ترمینالِ L3 را به T3 وصل می کند.

و در کنتاکتور بالا ۱۳NO را به ۱۴NO وصل می کند. البته بعضی از کنتاکتور ها این تیغۀ آخری را ندارند و فقط سه تیغه بالا را دارند.

همان طور که گفتیم این یک کنتاکتور سه فاز است پس ما فقط تیغه L1 و T1 را استفاده می کنیم و با تیغه های دیگر کاری نداریم. حال به نقشه اتصال کنتاکتور به فتوسل توجه کنید.

آموزش نصب:

حالا فرض کنید که می خواهید در یک محوطه یا پارک که تعداد زیادی پایه چراغ وجود دارد، یک فتوسل نصب کنید، به طوری که چراغ ها به صورت اتوماتیک در شب روشن و در روز خاموش شوند. ما نقشه آن را برای شما ترسیم کرده ایم.

همان طور که مدار بالا مشاهده می کنید، سیم فاز ابتدا وارد فتوسل می شود (از طریق سیم قهوه ای) آن گاه زمانی که فتوسل تشخیص دهد که هوا تاریک شده است، فاز خروجی را فعال می کند و فاز از طریق سیم قرمز رنگ، از فتوسل به بوبین کنتاکتور می رسد (به ترمینالA1) بوبین آهنربایی شده و تیغه ها را به سمت عقب می کشد. با این جابجایی تیغه ها، ترمینال L1 با T1 تماس پیدا می کند و سیم فاز به چراغ ها می رسد.

نکته:

ورودی کنتاکتور فرقی نمی کنه که سیم سه فاز وصل باشه یا تک فاز چون که خروجی ما سه فاز نیست یعنی می شه یک سیم تک فاز آورد و بین ورودی انشعاب گرفت و بسته به شرایطی که نیاز هست اون رو می بندیم.

نکته:

اگه سیم A1 و A2 را جابه جا ببندیم اشکالی پیش نمی یاد؛ به خاطر ترتیبش معمولاً خروچی فتوسل رو به A1 و A2 رو به نول وصل می کنن (چون که A1 و A2 دو سر بوبین هستش و فرقی نمی کنه که به کدوم وصل شه) و ۴ ۵ ۶ هم خروجی کنتاکتور هست و اون ها رو به لامپ، پروژکتور و هر چیزی که قراره روشن خاموش شه وصل می کنیم به تمام چیزایی که قراره وصل شه هم توجه می کنیم که چقدر جریان می کشه.

مثلاً:

قراره ۹ تا نورافکن ۱۰۰۰ وات وصل بشه خب ما میایم ۹ رو ضرب ۱۰۰۰ می کنیم که میشه ۹۰۰۰ وات. اینو تقسیم بر ۲۲۰ می کنیم می شه ۴۰/۹۰

خب این همه جریان رو با خود فتوسل نمی شه مدیریت کرد، یه کنتاکتور ۱۶A کافیه

جریان رو می شه از این فرمول به دست آورد:

I=P/V جریان (آمپر) = توان (وات) تقسیم بر ولتاژ (ولت)

اگر بیایم کنتاکتور ۱۶ آمپر بگیریم برای این مقدار جریان کافیه چون هر ورودی کنتاکتور حداکثر ۱۶ آمپر میتونه از خودش عبور بده که ما می تونیم اون رو بین ورودی ها تقسیم کنیم.

آموزش نصب فتوسل

فتوسل یا حسگر نور در واقع یک مقاومت متغیر است که مقدار آن با توجه به نور محیط تغییر می‌یابد. در صورتی که نور محیط افزایش یابد مقاومت فتوسل کاهش یافته و جریان بیشتری از آن عبور می‌کند.

فوتوسل در واقع وسیله‌ای است که نسبت به نور حساس بوده و با برخورد شعاع های نوری با صفحۀ آن از خود ولتاژی تولید می‌کند و از تولید این ولتاژ می‌توان رله‌ای را به کار انداخت که مداری را قطع یا وصل کند. 

فتوسل وسیله ای است مانند کلید یک پل که برای قطع و وصل یک یا چند چراغ از آن استفاده می کنند اما فتوسل ها یک مزیت نسبت به کلید های یک پل دارند که باتوجه به طلوع و غروب خورشید چراغ ها را به طور خودکار خاموش و روشن می کند به طوری که وقتی خورشید غروب کرد، سنسور نوری داخل فتوسل فرمان وصل چراغ را می دهد و وقتی خورشید طلوع کرد و نور به فتوسل تایده شد فتوسل فرمان قطع به چراغ ها می دهد.

فتوسل ها تجهیزاتی هستند که وظیفه دارند تا با توجه به طلوع و غروب خورشید، یا در بعضی از مدل ها به وسیلۀ یک برنامه کامپیوتری، یک لامپ یا هر وسیلۀ برقی را به صورت اتوماتیک خاموش و روشن کنند.

فتوسل یک مقاومت متغیر است که مقدار آن با توجه به نور محیط تغییر می‌کند. در صورتی که نور محیط افزایش یابد، مقاومت فتوسل کاهش یافته و جریان بیشتری از آن عبور می‌کند. نام‌های دیگر این وسیله علاوه بر فتوسل، رلۀ نوری، حس گر نور و سلول خورشیدی نیز می باشد.  در این وسیله از یک مقاومت نوری  (LDR) استفاده شده است که در اثر افزایش نور، مقاومتش کاهش می یابد. در نتیجه جریان عبوری از آن افزایش می یابد.

این افزایش جریان می تواند یک رله و یا یک مدار الکترونیکی را تحریک کند، در نتیجه مدار توسط رله یا مدار الکترونیکی قطع می گردد. چنان چه نور کاهش یابد، مقاومت افزایش یافته و با کاهش جریان، رله مدار لامپ‌ها را وصل می‌کند. در نوع دیگری از این نوع رله، کاهش مقاومت LDR باعث تحریک یک مدار الکترونیکی و در نتیجه وصل این مدار و روشن شدن لامپ می‌گردد.

طرز کار:

طرز کار کلید فتوسل بدین صورت است که وقتی روز است، فتوسل ولتاژی را تولید می‌کند که این ولتاژ تولیدی به رله‌ای فرمان می‌دهد که مدار روشنایی معابر را قطع کند. با تاریک شدن هوا چون نوری وجود ندارد، فتوسل دیگر ولتاژی تولید نمی‌کند و جریانی به رله نمی‌رسد که دستور قطع لامپ های معابر را بدهد، در نتیجه لامپ های معابر روشن می‌شود.

لازم به تذکر است که فتوسل را در مراکز برق نصب می‌کنند و همراه آن یک تقویت کننده وجود دارد که تغییرات جریان در اثر نور تقویت می‌کند و رله به کار می‌اندازد. 

کاربرد:

از فتوسل علاوه بر مصارف صنعتی معمولاً برای خاموش و روشن کردن اتوماتیک روشنایی در سطح شهر و خیابان و معابر، باغ های بزرگ، حیاط  ویلا ها،روشن نمودن لامپ های داخل فروشگاه، ویترین و تابلو هنگام غروب و خاموش نمودن آن ها در طلوع صبح به صورت اتوماتیک، خاموش و روشن کردن اتوماتیک، پارکینگ، حیاط، باغ، لامپ های چراغانی مراسم و تابلوهای مربوطه و غیره استفاده می‌شود. که با استفاده از این وسیله، مصرف انرژی الکتریکی به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می یابد و در مصرف انرژی صرفه جویی می شود.

مشخصات فنی:

آموزش نصب:

فتوسل ها به طور کلی یا سه سیمه و یا چهار سیمه هستند که در فتوسل های چهار سیمه دو رنگ مثل یک دیگر که معمولاً سفید بوده و نشان دهنده سیم نول هستند و دو رنگ دیگر هم یکی سیاه که مستقیم به سیم فاز وصل می کنیم و سیم قرمز رنگ باقی مانده را به یک سر لامپ وصل می کنیم و سیم نول را که به فتوسل وصل نمودیم به یک سر لامپ هم وصل می کنیم.

بعد از نصب فتوسل، سیم های آن را مطابق شکل زیر وصل نمایید. سپس پلاستیک مشکی داخل جعبه را روی فتوسل قرار دهید. حدود ۳۰ ثانیه بعد فتوسل روشن و با برداشتن پلاستیک مشکی و تابش نور حدود ۳۰ ثانیه بعد خاموش می گردد.

محل نصب فتوسل از اهمیت زیادی برخوردار است. در هنگام نصب رعایت نکات زیر الزامی است:

۱- حتماً در مکان سرباز و در ارتفاع مناسب باشد.

۲- در محل تابش نورمستقیم یا نزدیک لامپ های اطراف قرار نگیرد.

لطفاً به تصاویر زیر توجه فرمایید:

بعد از انتخاب محل نصب، بست فلزی را با توجه به موقعیت محل آن، با پیچ و مهره یا رول پلاک داخل جعبه دقیقاً مانند تصویر در جهت صحیح نصب نمایید. چنان چه بست فتوسل اشتباه نصب گردد به مرور زمان فتوسل وارونه گردیده و در کارآیی آن اختلا ل به وجود خواهد آمد.

نکات مهم در مورد طریقۀ نصب فتوسل:

۱- موقع نصب دقت کنید که فتوسل در جایی نصب کنید که در شب نور چراغ به آن تابیده نشود.

۲- در نصب این نوع دستگاه ها دقت کنید که آن ها را در جایی دور از نور چراغ ها نصب کنید. زیرا مقدار کمی نور هم می تواند روی آن ها تاثیر بگذارد و در عملکرد آن ها اختلال ایجاد کند.

۳- به جریان نوشته شده روی فتوسل توجه شود وبه منطقۀ گرم سیر و سرد سیر هم توجه کنید (این مورد در انتخاب همۀ قطعات برقی صدق می کند).

۴- وقتی فتوسل وصل است به برد الکترونیکی داخل فتوسل دست نزنید چون برق ۲۲۰ ولت شهر به آن وصل است و فریب این را نخورید که این قسمت الکترونیکی است و برق شهر در آن جریان ندارد و موجب برق گرفتگی می شود.

نکته: 

تنظیم فتوسل نوری کار ساده ای است. اگر کلاهک روی دستگاه را بچرخانید، این کلاهک از فتوسل جدا می شود و مشاهده می کنید که یک پتانسیومتر کوچک در داخل آن قرار گرفته است. با استفاده از این پتانسیومتر می توانید تنظیم کنید که چراغ ها وقتی که هوا کاملاً تاریک شد روشن شوند یا این که به محض غروب آفتاب چراغ ها را روشن کند. پس اگر با یک پیچ گوشتی ۴ سوی کوچک پتانسیومتر را به صورت پادساعتگرد - خلاف عقربه های ساعت - بچرخانید، باید محیط خیلی تاریک شود تا فتوسل عمل کند. و اگر به صورت ساعتگرد بچرخانید به محض غروب آفتاب یا در روزهایی که هوا ابری است، سنسور عمل می کند و چراغ ها روشن می شوند. بهتر است زمانی که یک فتوسل نو می خرید، پتایسیومتر را دستکاری نکنید. زیرا قبلاً کارخانۀ سازنده، تنظیمات لازم را انجام داده است.

جدول بار فتوسل:

توجه:

نوع بار خروجی خود را حتماً با جدول مطابقت داده و در صورت داشتن مصرف کننده های بیشتر از کنتاکتور استفاده کنید.

درجه حفاظت (IP) چیست؟

احتمالاً تاکنون به دلایل مختلف واژۀ IP را در مکان های مختلف دیده یا شنیده اید. به عنوان مثال، موتور دارای IP چند است یا برای انتخاب تابلو مناسب جهت نصب در شمال کشور، تابلو باید دارای چه مشخصاتی باشد؟ علاوه بر این ها در زمان سفارش و خرید موتور، تابلو فرمان آسانسورها، پله برقی و … نیز با عبارت IP روبرو شده یا خواهید شد.

تجهیزات برق و اتوماسیون صنعتی که در تأسیسات صنعتی و ساختمانی استفاده می شوند باید متناسب با مکان و فضای مورد استفاده انتخاب شوند و بتوانند به نحو مطلوب و بدون ایجاد خطر مورد بهره برداری قرار گیرند. بدین منظور در انتخاب تجهیزات، علاوه بر پارامترهای برق صنعتی نظیر ولتاژ، آمپر، توان و …، محفظه ای که قطعات و تجهیزات در آن جا سازی می شوند نیز باید مناسب با شرایط مکانی و صنعت مورد استفاده انتخاب شوند.  بدنه وظیفۀ محافظت از قطعات درون آن را به عهده دارد و اولین خاصیت آن این است که از ورود اجسام یا ذرات خارجی و رطوبت به داخل دستگاه جلوگیری نماید. درجه محافظت بیانگر این موضوع است که تا چه حد می‌توان بدون در نظر گرفتن امنیت به مقاومت دستگاه اطمینان کرد.

درجه حفاظت (IP) یا Ingress Protection اصطلاحی در استاندارد IEC ۶۰۵۲۹ است که بر اساس آن محفظه‌های تجهیزات الکتریکی با کدهای استانداردی با دو حرف IP در کنار دو رقم، از نظر نفوذ در برابر عوامل خارجی تقسیم‌بندی می‌شوند. رقم اول که بین ۰ تا ۶ است سطح حفاظت در برابر جسم سخت خارجی و نیز حفاظت افراد را مشخص می‌کند. رقم دوم بین ۰ تا ۸ است و میزان حفاظت را در برابر نفوذ آب (و نه هیچ مایع دیگر) مشخص می‌کند. هر چه این رقم‌ها بیشتر باشند میزان حفاظت بیشتر است.

این نماد در سیستم های مخابراتی از قبیل تجهیزات جانبی مراکز تلفن سانترال، پست های مخابراتی، اتصالات مخابراتی، کافو و حتی گوشی های بیسیم و هم چنین در تجهیزات برقی از قبیل کلید و پریزهای برق نیز کاربرد دارد.

استاندارد درجه حفاظت یا سیستم طبقه بندی IP توسط گروه حفاظت تجهیزات الکتریکی برای دو دلیل ارائه شده است:

۱- حفاظت از افراد در مقابل دسترسی به قطعات خطرناک و حفاظت از تجهیزات در برابر ورود مواد جامد خارجی

۲- درجه حفاظت در برابر ورود آب به تجهیزات

درجه حفاظت در برابر این دو شرایط با استفاده از کد آی پی مشخص شده است.

به این ترتیب استفاده از این سیستم اجازه می دهد تا کاربر بتواند تشخیص دهد در شرایط خاص آب و هوایی و در مکان های خاص از چه وسیلۀ الکتریکی استفاده کند. بسیاری از تجهیزات الکترونیکی باید در طول مدت استفاده در مواجه شدن با آلاینده‌ها، رطوبت و ضربه از خود مقاومت نشان دهند. کلاس IP مشخص‌کنندۀ این موضوع است که تا چه حد می‌توان بدون در نظر گرفتن امنیت به مقاومت دستگاه اطمینان کرد.

جدول درجه حفاظت IP:

IP یک کد دو رقمی است به شکل IPXY

کلمۀ IP که در تمامی کد ها مشترک است. اولین رقم (X) نشان دهندۀ درجه حفاظت در برابر تماس و نفوذ اجسام خارجی (هر نوع جسم خارجی نظیر گرد و غبار، ابزار و …) و دسترسی به قسمت های خطرناک است و دومین رقم (Y) نیز درجه محافظت در مقابل نفوذ رطوبت، آب و مایعات را نشان می دهد.

به عبارت ساده‌تر می‌توان گفت کلاس IP مشخص‌کننده‌ی این موضوع است که تا چه حد می‌توان بدون در نظر گرفتن امنیت اضافی، به مقاومت دستگاه در برابر نفوذ اجسام جامد و مایع اطمینان کرد. در تصویر زیر ساختار کد IP را مشاهده می‌کنید.

لطفا برای قرائت کد حفاظتی این نکات را در نظر بگیرید:

۱- ممکن است در کد IP، بعد از دو رقم اول، تعدادی حرف آورده شود. این حروف اختیاری بوده و شامل حروف اضافی و حروف مکمل می‌شوند.

۲- درصورتی‌که بیش از یک حرف مکمل در کد IP استفاده شود، این حروف باید طبق حروف الفبا مرتب شوند.

۳- قرار دادن حرف X به‌جای رقم اول و دوم، به معنی مهم نبودن این حفاظت در تجهیز مورد نظر است. این کار هنگامی انجام می‌شود که از حروف در بیان کد استفاده شده باشد. به‌عنوان‌مثال IPXXB به معنی حفاظت تجهیز در برابر تماس با انگشت دست است.

طبق جدول زیر، رقم اول بعد از عبارت IP بین ۰ تا ۶ بوده و نشان‌دهندۀ میزان حفاظت بدنۀ تجهیز در برابر تماس قسمتی از بدن انسان و نفوذ یا اجسام جامد خارجی است.

طبق جدول زیر، رقم دوم بعد از عبارت IP بین ۰ تا ۸ بوده و نشان‌دهنده‌ی میزان حفاظت بدنه‌ی تجهیز در برابر نفوذ آب است.

طبق جدول زیر، حرف اضافی (Additional Letter) نشان‌دهندۀ میزان حفاظت افراد در تماس با اجزای خطرناک تجهیزات الکتریکی است.

طبق جدول زیر، حرف مکمل (Supplementary Letter) نشان‌دهندۀ اطلاعات تکمیلی در مورد دستگاه، شرایط و محیط تست آن است.

آموزش نصب کلید کولر

سیم کشی کولر آبی یکی از مواردی است که انتظار می رود مهندسین برق به خوبی به آن مسلط  باشند و در نصب کلید کولر دقت نمایند. در این بخش چگونگی سیم کشی کولر آبی مرحله به مرحله بیان می شود.

آموزش نصب:

برای کولرهای آبی از جعبه فیوز تا کلید کولر، از ۳ رشته سیم شماره ۲٫۵ استفاده کنید. از این سه رشته سیم یکی برای فاز است، یکی برای نول و یکی برای ارت می باشد.  از کلید کولر تا خود کولر یک کابل ۱٫۵* ۵ مفتولی نصب کنید. از این ۵ رشته سیم یکی برای نول، یکی برای تند، یکی برای کند، یکی برای پمپ و یکی برای ارت است. پس در کل در داخل کلید کولر ۲ لوله برق وجود دارد، که از داخل یکی از این لوله ها ۵ رشته سیم آمده (و اگر ساختمان ارت نداشته باشد کلاً ۴ رشته سیم آمده است) و از داخل یکی از لوله ها هم ۳ رشته سیم (و اگر ساختمان ارت نداشته باشد ۲ رشته سیم دارد). با این توضیح مدار سیم کشی و اتصال کولر آبی را ترسیم می‌کنیم.

تنها نکته ای که در تصویر بالا وجود دارد سیم زرد رنگی است که به بدنۀ کولر وصل شده است. طبق استاندارد های برق ساختمان رنگ این سیم که برای ارت استفاده می شود باید ترکیبی از رنگ زرد و سبز باشد - یعنی کاملاً زرد با یک خط سبز رنگ در وسط آن -. اگر در داخل جعبه تقسیم کولر، ترمینالی برای ارت تعبیه نشده است، شما بایستی مستقیم این سیم را به بدنۀ کولر وصل کنید. این سیم جهت جلوگیری از برق گرفتگی اشخاص به کار می رود و نقشی در عملکرد خودِ کولر ندارد.

در کل اگر سیستم برق کشی منزل شما ارت ندارد. سیم های زرد رنگ را در مدار بالا در نظر نگیرید.

اجزای کلید کولر:

 کلید کولر آبی در واقع از سه کلید تشکیل شده است:

۱- کلید تک پلپمپ آب: 

که معمولاً آبی رنگ بوده جهت راه اندازی پمپ آب و آب رسانی به پوشال هاست.

۲- کلید تک پل موتور: 

معمولاً قرمز رنگ بوده و برای روشن کردن موتور کولر است.

۳- کلید تبدیل دور تند و کند: 

رنگ های مختلفی ممکن است برای این کلید در نظر گرفته دشه باشد اما کارایی آن تنظیم دور تند و کند موتور است.

 انواع کلید کولر:

کلیدهای کولر آبی انواع مختلفی دارند که به بررسی آن ها می پردازیم:

۱- کلید سوکتی (قدیمی):

در تصویر پایین یک کلید کولر سوکتی را مشاهده می کنید. 

کلید سوکتی از کلیدهای قدیمی است که هنوز هم در بازار موجود است. برای وصل کردن آن، شما اول باید « فاز و نول » کابل برق ورودی به کلید را مشخص کنید. برای تشخیص فاز از نول فقط کافی است با فازمتر این کار را انجام دهید. فازمتر را به سر هر کدام از سیم ها که اتصال دهید،چراغ که روشن شد آن سیم، فاز است.

همان طور که مشاهده می کنید به غیر از سوکت شماره ۳ که حذف شده است، در پشت این کلیدها ۸ سوکت وجود دارد. البته تمام این سوکت ها مورد استفاده قرار نمی گیرند و تنها سوکت های شماره ۱، ۲، ۷ و ۹ به سیم های برق وصل می شوند. که بایستی سیم های برق را از طریق سرسیم هایی که در تصویر زیر می بینید به این سوکت ها متصل کنید.

نقشه اتصال سیم ها این کلیدها به صورت زیر است.

سیم نول از پشت کلید به سمت جعبه تقسیم داخل کولر می رود و وارد هیچ کدام از سوکت های کلید کولر نمی شود.

فاز ورودی به سوکت شماره ۱

تند به سوکت شماره ۷

کند به سوکت شماره ۹

و پمپ به سوکت شماره ۲

وصل خواهد شد.

۲- کلید کولر توکار ۳ پل:

در تصویر زیر یک نمونه از این کلیدها را مشاهده می کنید.

در قسمت پشت این کلیدها فقط چهار عدد پیچ وجود دارد. به نام های تند، کند، پمپ، فاز. پس دقیقاً روی هر پیچ نوشته شده است که وظیفۀ آن چیست. یا شاید از حروف انگلیسی استفاده شده باشد به صورت: P برای پمپ، L برای فاز، F برای تند و S برای کند. مزیت این دسته از کلیدها این است که نیاز به سرسیم ندارند و همانند کلید های برق معمولی با پیچ متصل می شوند. در تصویر زیر قسمت پشت این نوع کلید کولر را مشاهده می کنید.

۳- کلید کولر ۴ پل:

نوع دیگری از کلید کولر که به تازگی وارد بازار شده است، کلید کولر ۴ پل است. عملکرد این کلید هم شبیه سایر کلیدهاست، با این تفاوت که در زمان خاموش بودن، اتصال سیم نول را هم از کولر قطع می کند تا هرگونه احتمال برق گرفتگی از بین برود. زیرا گاهی احتمال دارد که در محل کنتور یا در داخل جعبه فیوز، جای سیم فاز با نول جابه جا شود و اگر کلید کولر از نوع ۳ پل باشد، در زمان خاموش بودن کولر، شخص با تصور این که برق کولر کاملاً قطع شده است، کولر را دستکاری کند و دچار برق گرفتگی شود.

و نمای پشت آن به صورت زیر است.

همان طور که می بینید در پشت این کلید ۶ پیچ جهت اتصال سیم های برق وجود دارد.

که سیم تند به ترمینال SP

سیم کند به ترمینال SL

سیم پمپ به ترمینال P

سیم فاز ورودی به ترمینال L

سیم نول ورودی به ترمینال N پایین

سیم نول خروجی به ترمینال N بالا وصل می شود.

 ۴- کلید کولر تمام قطب:

کلیدهای کولر جدیدتر، که به کلید کولر تمام قطب معروفند، به این صورت عمل می کنند که هم اتصال فاز و هم اتصال نول را با کولر قطع و وصل می کنند. هدف از این کار بالا بردن ایمنی و جلوگیری از برق گرفتگی های احتمالی در کولر آبی است.

نقشه این نوع کلید ها به صورت زیر است.

در کلید تمام قطب فقط ترتیب فیش خور کلید ها فرق می کند و از ترمینال به بعد، شبیه به کلید قدیمی است. در کلید تمام قطب، متاسفانه شماره ای برای مشخص شدن فیش خورها گذاشته نشده است.

 ۵- کلید کولر هوشمند:

همۀ ما با انواع متداول کلیدهای کولر آشنا هستیم و احتمالاً یکی از آن ها را در منزل یا محل کارمان داریم. از آن جایی که بعد از مدتی کار با این کلیدها، کم کم مشکلات و ایرادات کار نمایان می شود. این اتفاق برای کلید کولر آبی هم افتاد و اکنون جدیدترین مدل این کلیدها با نام کلید هوشمند کولر آبی وارد بازار شده است تا معایب کلیدهای قدیمی را برطرف کند.

یکی از بزرگترین مشکلات کلید کولر های قدیمی، نبود ترموستات در سیستم کنترلی آن هاست که بتوان زمان روشن بودن کولر را با توجه به دمای محیط تنظیم کرد. که این باعث می شود به علت روشن ماندن کولر در تمامی ساعت های شب، سبب سرما خوردگی و بیماری افراد استفاده کننده از کولر شود. خوشبختانه این مشکل با استفاده از کلید هوشمند کولر آبی قابل حل است. در زیر تصویر یک مدل از این کلیدها را مشاهده می کنید.

ابتدا به قسمت پشت این مدل کلید ها نگاهی بیندازید.

همان طور که می بینید در پشت این کلیدها فقط پنج عدد ترمینال برای ورود سیم های کولر وجود دارد. حالا می خواهیم روش نصب و جایگزین کردن این کلید ها را آموزش دهیم.

اگر قبلاً در منزل خود از کلیدهای کولر قدیمی (با هر مدلی) استفاده می کردید. اکنون می توانید طبق نقشۀ زیر کلیدهای هوشمند را جایگزین کلیدهای قبلی کنید.

اگر پشت کلید قبلی را باز کنید مشاهده می کنید که علاوه بر کابل کولر که یک کابل ۴ رشته است، دو رشته سیم دیگر هم در پشت کلید کولر وجود دارد. که یکی از آن ها فاز و دیگری نول است. سیم فاز که به پیچ فاز وصل شده را آزاد کنید و به ترمینال فاز در کلید کولر هوشمند وصل کنید. اگر دقت کنید، مشاهده می کنید که رشته سیم دیگر با سیم آبی رنگ از کابل کولر با نوار چسب به هم وصل شده اند. آن ها سیم نول هستند و کافی است شما یک انشعاب از آن ها بگیرید و به ترمینال نول از کلید کولر هوشمند وصل کنید.

آن گاه سه سیم دیگر از کابل کولر که به ترتیب پمپ، تند و کند هستند را به ترتیب از کلید قدیمی باز کنید و به ترمینال های کلید کولر هوشمند وصل کنید. امکان دارد رنگ سیم های پمپ، تند، کند در کلید کولر شما با رنگ سیم ها در تصویر بالا تفاوت داشته باشد.

آن گاه با دو عدد پیچ که همراه کلید هوشمند به شما داده شده است، کلید را به دیوار پیچ کنید. اندازۀ کلید هوشمند ( ۹ در ۱۳ سانتی متر ) طوری است که به راحتی روی سوراخ کلید کولر قبلی را می پوشاند.

آموزش نصب کلید دیمر

کلید دیمر کلیدی است که با آن می توان مقدار روشنایی لامپ را کم و زیاد کرد. 

دیمرها وسایلی هستند که برای کاهش شدت روشنایی لامپ‌ها مورد استفاده قرار می‌­گیرند. با تغییر شکل موج اعمالی به لامپ مورد نظر، می­‌توان شدت روشنایی خروجی آن را کاهش داد. اگرچه دستگاه‌های ولتاژ متغیر برای اهداف مختلفی استفاده می‌­شوند، اما عبارت دیمر (Dimmer) عموماً برای نشان دادن کنترل خروجی انواع مختلف لامپ­‌ها از لامپ رشته‌­ای، هالوژن‌­ها و LED ها گرفته تا اخیراً لامپ­‌های فشرده فلوئوروسنت (CFLها) استفاده می­‌شود. تجهیزات خاص بیشتری برای دیم (dim) کردن لامپ­‌های فلوئوروسنت معمولی، بخار جیوه (مهتابی‌­ها)، لامپ­‌های حالت جامد و دیگر انواع روشنایی­‌ها جرقه‌­ای و کمانی مورد نیاز است.

در دیمر از یک عنصر الکترونیکی به نام ترایاک استفاده شده است. در واقع ترایاک مانع عبور قسمتی از موج متناوب ولتاژ ورودی می شود. پس توجه داشته باشید که از دیمر برای کم و زیاد کردن مقدار ولتاژ استفاده می شود. بنابراین شما می توانید برای هر وسیله برقی مثل چراغ مطالعه، هویه، بخاری برقی و هر وسیله دیگری که بتواند با ولتاژی پایین تر از ۲۲۰ ولت هم کار کند از دیمر استفاده کنید.

کاربرد:

کلیدهای دیمر در مدل گردان و کشویی در بازار موجودند. دیمرها در گسترۀ ابعادی از واحد­های کوچک در اندازه­‌های یک کلید روشنایی که برای کاربرد خانگی استفاده می‌­شود تا واحدهای برق قدرت که در ساختمان­‌های بزرگ تئاتر یا روشنایی‌­های خارجی ساختمان استفاده می­‌شود وجود دارند.

برای استفاده از این کلید لازم است که لامپ حتماً رشته ای باشد و برای لامپ های کم مصرف، فلورسنت و لامپ های ال ای دی که به نام های فوق کم مصرف در بازار معروف هستند قابل استفاده نمی باشد. زیرا این لامپ ها به یک حداقل ولتاژی نیاز دارند تا مدار آن ها روشن شود و اگر شما این ولتاژ را با کلید دیمر کم کنید، لامپ کاملاً خاموش می شود. جنس کلید دیمر تولیدی گروه صنعتی خیام الکتریک PC است و توان آن 800 وات تعریف شده است. در صورتی که می خواهید از این کلید برای لامپ‌های LED استفاده کنید بهتر است از دیمرهای توان پایین تر استفاده نمایید.

آموزش نصب:

روش بستن کلید دیمر دقیقاً شبیه کلید یک پل است. یعنی به صورت سری در مسیر سیم فاز قرار می گیرد. به این صورت که یک رشته سیم فاز وارد یکی از ترمینال های پشت دیمر می شود و آن گاه یک رشته سیم فاز به عنوان خروجی، از ترمینال دیگر پشت دیمر به لامپ یا مصرف کننده می رود. سیم نول هم بدون این که وارد کلید دیمر شود، مستقیم به لامپ وصل می شود.

نکته: 

فقط برای لامپ های کم مصرف - فلورسنت یا CFL - و لامپ های LED - که در بازار با نام فوق کم مصرف معروفند؛ نمی توان از کلید دیمر استفاده کرد و لامپ باید حتماً رشته ای باشد. زیرا این لامپ ها به یک حداقل ولتاژی نیاز دارند تا مدار آن ها روشن شود و اگر شما این ولتاژ را با دیمر کم کنید، لامپ کاملاً خاموش می شود. این نکته برای خیلی از وسایل برقی دیگر هم صادق است.

نکته: 

به حداکثر توان خروجی که روی دیمر نوشته می شود دقت کنید. که معمولاً این عدد برابر ۵۰۰ وات است، یعنی با یک دیمر معمولی شما می توانید حداکثر ۵ عدد لامپ ۱۰۰ وات را کنترل کنید.

فهرست بهای واحد پایه رشته تاسیسات برقی ۱۳۹۶

فهرست بها به زبان ساده مقدار ریالی حجم واحد مصالح و یا خدمات قابل ارائه پیمانکاران است.

هر سال سازمان برنامه و بودجه (معاونت راهبردی ریاست جمهوری) فهرست بهای واحد رشته های مختلف پروژه های عمرانی و مرتبط مانند فهرست بها تآسیسات الکتریکی را منتشر می کند. و یا این که سازمان های مختلف دولتی مانند شرکت های توزیع نیروی برق و شرکت های برق منطقه ای و یا شرکت های بزرگ مانند شرکت مدیریت پروژه های نیروگاهی (مپنا) اقدام به انتشار فهرست بهای مختص خود می کنند.

پایه انجام معامله در اجرای طرح‌های عمرانی قیمت‌هایی است که به استناد ماده 23 قانون برنامه و بودجه توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در قالب فهرست بها‌ سالانه تهیه و به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ میی شود و مطابق تبصره 1 ماده 80 قانون محاسبات عمومی مبنای تهیه برآورد اولیه می گردد.

مستند به بند 3-2-1 دستورالعمل شماره 7140 مورخ 1377/12/2 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استفاده از قیمت‌های پایه که برای آن‌ها از طرف سازمان فهرست بها‌ تهیه شده الزامی است.

هر رشته از فهرست بها ‌به اجزا و اقلام ریزتر تقسیم شده و به فصول و زیرفصول (آیتم) فهرست بها ‌نام‌گذاری شده است:

برای نمونه فهرست بها‌ پایه رشته تأسیسات برقی که به اختصار فهرست بهای تأسیسات برقی نامیده می شود شامل فصول روشنایی از جمله چراغ های فلورسنت، چراغ ها با لامپ های کم مصرف، چراغ های صنعتی، چراغ های فضای آزاد، چراغ های مخصوص، سیم ها، کابل های فشار ضعیف، فیوزها، کابل های فشار متوسط، سرکابل ها و مفصل ها، کلیدها و پریزها، لوله های فولادی، لوله های پی وی سی، وسایل فشارضعیف تابلویی، وسایل اندازه گیری، وسایل فشارمتوسط تابلویی، مولدهای برق، خازن های صنعتی و منابع تغذیه جریان مستقیم، ترانسفورماتورهای فشار متوسط، وسایل شبکه، کابل های تلفن، وسایل ارتباطی، سیستم احضار و دربازکن، سیستم آنتن تلویزیون، سیستم مادر ساعت، وسایل اعلام و اطفای حریق، وسایل صوتی، وسایل متفرقه، سیستم شبکه های اطلاع رسانی، کارهای دستمزدی تقسیم بندی شده است. سایر فهرست های بها‌ نیز به همین ترتیب می باشد.

بنابر این برای محاسبه هزینه ریال یک پروژه بر اساس یک فهرست بهای پایه کافیست احجام مربوط به آن پروژه را در مقدار ریالی آن ها در فهرست بها ضرب کنند و  مجموع آن ها قیمت ریالی پروژه بر اساس فهرست بهای آن سال خواهد بود.

ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻬﺎی واﺣﺪ ﭘﺎﯾﻪ رﺷﺘﻪ ﺗأﺳﯿﺴﺎت ﺑﺮﻗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻬﺎی ﺗأﺳﯿﺴﺎت ﺑﺮﻗﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد، ﺷﺎﻣﻞ، اﯾﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﮐﺎرﺑﺮد،ﮐﻠﯿﺎت، ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻓﺼﻞ ﻫﺎ، ﺷﺮح و ﺑﻬﺎی واﺣﺪ ردﯾﻒ ﻫﺎ و ﭘﯿﻮﺳﺖ ﻫﺎی ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻬﺎ است. در این فهرست تمامی تجهیزات با قیمت سال 96 اعلام شده است.

در فهرست بها قیمت انواع لامپ ها، سیم و کابل، تابلوهای برق، ترانسفورماتور، فیوز، پریز، چراغ های مخصوص، مولدهای برق، خازن، وسایل فشارمتوسط و ضعیف، وسایل اندازه گیری، تلفن، ارتباطی و... مشخص شده است. 

 این فرست بها مرجع تعیین قیمتی در مناقصات و پروژه های مختلف شرکت های برقی است. از طریق لینک زیر این فهرست بها قابل دسترسی است.

 دانلود

 حجم: ۳.۷۴ مگابایت

نوع فایل: PDF

سال انتشار: ۱۳۹۶

تعداد صفحات: ۲۹۹ صفحه

نشریه ۱۱۰ سازمان مدیریت و برنامه ریزی (تأسیسات برقی ساختمانی) جلد ۱ و ۲

به روزآوری و به هنگام نمودن نشریات و دستورالعمل های فنی با توجه به فناور ی های جدید و نوآوری های صنعتی در مقاطع زمانی مختلف، امری ضروری و اجتناب ناپذیراست. معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور در راستای وظایف و مسؤولیت های قانونی براساس ماده ۲۳ قانون برنامه و بودجه و نظام فنی و اجرایی کشور (مصوبه شماره ۴۲۳۳۹ /ت ۳۳۴۹۷ ه – مورخ ۲۰/۴/ ۱۳۸۵ هیأت محترم وزیران) اقدام به بازنگری و تجدید نظر دوم در نشریه شماره ۱-۱۱۰ با عنوان “مشخصات فنی عمومی و اجرایی تأسیسات برقی ساختمان – جلد اول: تأسیسات برقی جریان ضعیف” نموده است. این مشخصات فنی به منظور ایجاد هماهنگی و یکنواختی در معیارهای طراحی، نظارت و اجرای تاسیسات برقی ساختمان های طرح ها و پروژه های سرمایه گذاری عمرانی کشور و استفاده از لوازم و مصالح برقی استاندارد و همچنین رعایت اصول، روش ها و فنون اجرایی متناسب با تجهیزات کاربردی و سازگار با شرایط و مقتضیات کشور تهیه و تدوین شده است. بدیهی است که استفاده از این گونه ضوابط و معیارها متضمن ارتقای کیفیت طر ح ها، تأمین ایمنی لازم، اطمینان از دوام و عمر مفید تاسیسات و صرفه اقتصادی است.

در تجدید نظر این نشریه سعی شده است علاوه بر جایگزین نمودن تجهیزات جدید استاندارد به جای لوازم برقی خارج از رده، دستورالعمل ها و متون فنی نیز با ویرایش های جدید استانداردها و آیین نامه های داخلی کشور، که به وسیله مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، وزارت نیرو، وزارت مسکن و شهرسازی و دیگر سازمان ها و نهادها تهیه گردیده، هماهنگ شود و در مواردی که ضوابط و معیارهای داخلی موجود نبوده از استانداردهای معتبر بین المللی همچون ANSI/NEMA  و EN ، UL، ITU ،NEC ، BSI، IEC استفاده گردد. هم چنین نشریه به گونه ای نگاشته شده که با توجه به مشکلات دسترسی به متون استانداردها و آیین نامه ها و به منظور بسط و توسعه فرهنگ دانش فنی و انتقال آن به عوامل طراحی و اجرای پروژه ها، محتوای استانداردها و ضوابط فنی لازم الاجرا تا حد امکان در اختیار استفاده کنندگان قرار گیرد.

این مجموعه حاوی مشخصات فنی و استاندارد ساخت لوازم، مصالح و تجهیزات مورد استفاده در تأسیسات برق جریان ضعیف، و نیز دستورالعمل و ضوابط اجرایی نصب، آزمون و را ه اندازی تأسیسات نامبرده می باشد و شامل مباحث مربوط به کابل ها و هادی های جریان ضعیف (تلفن)، وسایل ارتباطی (مراکز تلفن و جعبه های تقسیم)، سیستم های دربازکن و فراخوان، سیستم آنتن مرکزی، سیستم های حفاظتی، سیستم ساعت مرکزی و تنظیم وقت، سیستم های صوتی، و منابع برق بدون وقفه است.

نشریه ۱-۱۱۰ سازمان مدیریت و برنامه ریزی (تأسیسات برقی ساختمانی) جلد ۱:

شایان ذکر است که مشخصات فنی عمومی و اجرایی تأسیسات برق فشار ضعیف و فشار متوسط در جلد اول  این مجموعه دو جلدی با شماره ۱-۱۱۰ ارایه شده است. نشریه مزبور حاوی مشخصات فنی و استاندارد ساخت لوازم، مصالح و تجهیزات مورد استفاده در تأسیسات برق فشار ضعیف و فشار متوسط ساختمان، و نیز دستورالعمل و ضوابط اجرایی نصب، آزمون و راه اندازی تأسیسات یادشده می باشد که شامل مباحث مربوط به لوله کشی و سیم کشی برق، کلید و پریز، چراغهای روشنایی، تابلوهای فشار ضعیف و فشار متوسط، کابل های فشار ضعیف و فشار متوسط، خازن های قدرت موازی، منابع تغذیه جریان مستقیم با ولتاژ پایین، وسایل شبکه، و نهایتاً سیستم های حفاظت در برابر آذرخش و اتصال زمین است.

 دانلود

 حجم: ۱۲.۱۳ مگابایت

نوع فایل: PDF

سال انتشار: ۱۳۸۹

نجدید نظر: دوم

تعداد صفحات: ۵۱۸ صفحه

نشریه ۲-۱۱۰ سازمان مدیریت و برنامه ریزی (تأسیسات برقی ساختمانی) جلد ۲:

شایان ذکر است که مشخصات فنی عمومی و اجرایی سیستم های جریان ضعیف ساختمان در نشریه ۲-۱۱۰ ارایه شده است. نشریه مزبور حاوی مشخصات فنی و استاندارد ساخت لوازم، مصالح و تجهیزات مورد استفاده در تأسیسات برق جریان ضعیف ساختمان، و نیز دستورالعمل و ضوابط اجرایی نصب، آزمون و راه اندازی تأسیسات یادشده می باشد.

این مجموعه مباحث مربوط به کابل ها و هادی های جریان ضعیف (تلفن)، وسایل ارتباطی (مراکز تلفن و جعبه های تقسیم)، سیستم های دربازکن و فراخوان، سیستم آنتن مرکزی، سیستم های حفاظتی، سیستم ساعت مرکزی و تنظیم وقت، سیستم های صوتی، و منابع برق بدون وقفه را در بر می گیرد.

 دانلود

 حجم: ۷.۲۳ مگابایت

نوع فایل: PDF

سال انتشار: ۱۳۹۰

نجدید نظر: اول

تعداد صفحات: ۴۵۹ صفحه

مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان؛ طرح و اجرای تأسیسات برقی ساختمانها

تأسیسات سیم کشی سیستم‌های جریان متناوب با ولتاژ تا ۱۰۰۰ ولت موثر و تأسیسات سیم کشی سیستم های جریان متناوب و با ولتاژ بیش از ۱۰۰۰ ولت مؤثر (به جز سیم کشی داخلی دستگاه‌ها)، که از سیستم‌های فشار ضعیف تا ۱۰۰۰ ولت تغذیه می‌کنند، از موضوعات مورد بررسی در مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان است. تاسیسات سیم کشی کلیه سیستم‌های مربوط به لوازم و دستگاه‌هایی که مقررات خاصی برای آن ها وضع نشده است و هم چنین تأسیسات سیم کشی ثابت وسایل ارتباطی – انتقال علائم و فرمان و مشابۀ آن ها به استثنای سیم کشی‌های داخلی دستگاه‌ها نیز در مبحث ۱۳ آمده است.

در این مبحث مواردی از قیبل الزامات مربوط به تأمین نیروی برق (انشعاب، پست، مولد)، الزمات نصب و طراحی اتاق ترانسفورماتور، اتصال زمین، نیروی برق اضطراری، تابلو برق، تجهیزات و وسایل حفاظت و کنترل، مدارها (کابل کشی- سیم کشی) و لوله کشی و هم چنین تجهیزات سیم کشی، تأسیسات جریان ضعیف، شدت روشنایی داخلی شرح داده شده است.

دامنۀ کاربرد مبحث ۱۳:

دامنۀ کاربرد مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان شامل موارد زیر است:

ساختمان‌های مسکونی، تجاری، اداری، درمانی، آموزشی، عمومی، صنعتی و نمایشگاه‌های دائمی و موقت، پارک‌های تفریحات، کارگاه‌های ساختمانی و ساختمان‌های کشاورزی و دامداری، هم چنین هر گونه ساختمانی که مقررات برای تأسیسات الکتریکی آن وضع نشده، هستند.

مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان، موارد زیر را در بر نمی‌گیرد:

وسایل حمل و نقل الکتریکی (لکوموتیو الکتریکی)

وسایل الکتریکی خودروها

تأسیسات الکتریکی کشتی‌ها، تأسیسات الکتریکی هوایماها

تأسیسات الکتریکی روشنایی معابر عمومی

تأسیسات الکتریکی معادن

تأسیسات صاعقه‌گیر ساختمان‌ها

تغییرات ویراش سوم مبحث ۱۳:

توسعه و پیشرفت فناوری‌های جدید و اثر آن در صنعت ساختمان، گسترش شیوه‌ها و روش‌های جدید در مبانی و طراحی ساختمان و استفاده گسترده از سیستم‌های جدید الکتریکی، الکترونیکی‌، تجهیزات و دستگاه‌ها در تأسیسات برقی ساختمان‌ها و نیز منظور نمودن مفاد ویرایش‌های جدید مقررات و استانداردهای معتبر، لزوم بازنگری در ویرایش دوم (بازنگری اول- سال ۱۳۸۲) را ضروری نمود. لازم به ذکر است که تمامی پیوست‌های این مبحث الزامی بوده و رعایت آن‌ها اجباری است و هم چنین در مدت اعتبار این مبحث چنانچه مقررات و استانداردها و ‌یا ویرایش‌های جدیدی از آن‌ها به تصویب برسد، جانشین مقررات، استاندارد و معیارهای جدید در ویرایش جاری خواهد بود. 

مهم ترین و عمده ترین سرفصل‌های تغییرات مبحث ۱۳ را می‌توان به شرح زیر برشمرد:

ویرایش کلی متون، بازنگری در تعاریف‌، تکمیل لیست استانداردهای و اصطلاحات

گسترش حوزه شمول این مبحث به سیستم‌های جدید در تأسیسات برقی

بازنگری در مقررات، آیین نامه‌ها و استانداردها و بروز رسانی مبحث

بازنگری عمده و اضافه شدن بخش‌های جدید در فصل اصول اساسی در تاسیسات برق

بازنگری و تکمیل فصول اصول طراحی تأسیسات برق، نصب و برپایی و برآورد درخواست نیروی برق

بازنگری عمده و اضافه شدن بخش‌های جدید در فصول منابع تامین نیروی برق، نیروی برق اضطراری و نیروی برق ایمنی

بازنگری و تکمیل فصل تابلوهای توزیع نیرو، تجیهزات‌، وسایل حفاظت و کنترل

بازنگری عمده در فصول تاسیسات جریان ضعیف و بروز رسانی این سیستم‌ها و اضافه نمودن بخش‌ها و سیستم‌های جدید

بازنگری و تکمیل فصل محیط‌های عادی و مخصوص

بازنگری عمده و اضافه شدن بخش‌های جدید در فصل محیط‌های نمناک و مرطوب

بازنگرزی و تکمیل فصل نقشه‌ها و مدارک

بازنگری عمده و اضافه شدن بخش‌های جدید در پیوست ۱ مبحث، شامل سیستم‌های نیرو، سیستم اتصال به زمین‌، سطح مقطع هادی‌های حفاظتی، حفاظتی – خنثی، هم بندی اصلی و اضافی، الکترودهای اتصال زمین

بازنگری و تکمیل پیوست ۲ مبحث، شامل مبانی عمومی سیستم روشنایی داخلی

بازنگری و تکمیل پیوست ۳ مبحث، شامل مبانی عمومی استفاده از ضریب همزمانی

اضافه شدن پیسوت ۴ به مبحث، شامل مبانی عمومی سیستم اعلام حریق

اضافه شدن پیوست ۵ به مبحث، شامل مبانی عمومی بانک خازن

اضافه شدن پیوست ۶ به مبحث، شامل درجه حفاظت بدنه لوازم و تجهیزات الکتریکی در برابر نفوذ رطوبت و اشیا خارجی

اضافه شدن پیوست ۷ به مبحث، شامل حریم شبکه های برق

اضافه شدن پیوست ۸ به مبحث، شامل محتوای نقشه‌ها و مدارک فنی طرح تاسیسات برقی

در انتها کمیته تخصصی از تمامی مهندسان، سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان استان‌ها و صاحب نظران که نظرات و پیشنهادات خود را ارائه نموده‌اند، صمیمانه تشکر و قدرانی می‌نمایند. بدیهی است در صورت دریافت نظرات و پیشنهادات جدید دیگر، کمیته تخصصی آن‌ها ‌را حفظ و مجدداً مورد بررسی قرار داده و در ویرایش جدید، مورد بهره برداری قرار خواهد داد.

دانلود مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان ویرایش سوم ۱۳۹۵

 دانلود

 حجم: ۳۵.۲۳ مگابایت

نوع فایل: PDF

سال انتشار: ۱۳۹۵

ویرایش: سوم

آموزش نصب کلید صلیبی

کلید صلیبی به تنهایی کاربردی ندارد و معمولاً بین دو کلید تبدیل استفاده می شود و برای وقتی استفاده می شود که به خواهیم یک چراغ و یا یک گروه چراغ را از سه نقطه مکانی و یا بیشتر روشن و خاموش نماییم به طور مثال اگر از سه نقطه بخواهیم چراغ یا گروهی از چراغ ها را روشن و یا خاموش نماییم در ابتدا و انتهای مدار از کلید تبدیل و در وسط مدار از یک کلید تبدیل استفاده می نماییم و به طور کلی اگر از n نقطه بخواهیم چراغ یا گروهی از چراغ ها را روشن و خاموش کنیم نیاز به دو عدد کلید تبدیل و n-2 کلید صلیبی نیاز داریم. 

البته استفاده از کلید صلیبی منسوخ شده است و در زمان قدیم برای روشنایی راه پله ها در صورت نبود تایمر از آن ها استفاده می شده است که امروزه روشنایی راه پله ها و به طور کلی کنترل روشنایی چراغ ها از چند نقطه توسط رله تایمر و یا چشم الکترونیکی و یا ترکیب هر دو و یا رله ایمپالس صورت می پذیرد.

کاربرد: 

از این کلید در جاهایی استفاده می شود که بخواهند یک یا چند لامپ از چند نقطه (بیش از دو نقطه) روشن و خاموش کنند. برای این کار، باید در ابتدا و انتهای مدار یک کلید تبدیل و بین آن ها یک یا چند کلید صلیبی قرار داد.

آموزش نصب:

از دو پیچ کلید صلیبی به دو سر یک کلید تبدیل و از دو پیچ دیگر به کلید تبدیل بعدی وصل می کنیم. معمولا دو پیچ کلید صلیبی را برای ورودی و دو پیچ دیگر را برای خروجی در نظر می گیرند که در هیچ شرایطی این پیچها به هم ارتباط نداشته باشند. این دو پیچ را می توان بوسیله یک اهم متر تشخیص داد. سپس یک مشترک کلید تبدیل را به فاز و از مشترک کلید تبدیل بعدی به لامپ وصل می کنیم. دو نوع کلید صلیبی موازی و کلید صلیبی متقاطع وجود دارد که عملکرد آن ها یکی است. ولی از نظر ساختمان و سیم کشی با یکدیگر تفاوت دارند. در نوع متقاطع دو سیم ورودی به دو پیچ کلید که در یک امتداد هستند وارد می گردد و از دو پیچ دیگر که آنها نیز در یک امتداد هستند، دو سیم خروجی گرفته می شود.