پیچ‌گوشتی یا پیچ‌چرخان یا پیچ‌گَشتی وسیله‌ای است که با استفاده از خاصیت اهرمی و گشتاوری، در باز و بسته کردن انواع پیچ کاربرد دارد. پیچ گوشتى ابزارى است که با استفاده از آن پیچ را مى چرخانیم و آن را باز یا بسته مى کنیم. پیچ گوشتى مى تواند به صورت دستى یا برقى باشد. یک پیچ گوشتى ساده از یک دسته به همراه یک نوک تشکیل شده است که این نوع مى تواند قابل تعویض باشد.
اولین پیچ‌گوشتی که دارای دسته برای در دست گرفتن بود در سال‌های پس از ۱۸۰۰ میلادی اختراع شد. از اندازه‌های مختلف این وسیله، بسته به محل و نوع پیچ استفاده می‌شود. ریشهٔ واژهٔ پیچ‌گوشتی هنوز به‌درستی در دسترس نیست؛ یعنی منشأ ریشه‌شناختیِ جزء دوم (گوشتی)، نامشخص است. این که تحریف‌شدهٔ پیچ‌گَشتی باشد، در حد حدس و گمان است.
پیچ‌گوشتیِ دستی از دو قسمت اصلیِ دسته و میلۀ منتهی به نوک تشکیل می‌شود. در پیچ‌گوشتی‌های دستی، دسته معمولاً به شکل و اندازه‌ای است که به‌راحتی در دست جای گیرد. نوک در پیچ‌گوشتی در انواع مختلف ازقبیل تخت یا پهن (دوسو)، چهارسو، شش‌سو، مربعی و … در راستای امتداد دسته وجود دارد.
نوع برقی آن به پیچ‌گوشتی برقی معروف است که سرهای این پیچ‌گوشتی را می‌توان تعویض کرد و میزان کاربریِ آن را افزایش داد.
انواع پیچ‌گوشتی و پیچ‌های مربوط به آن‌ها:
|
نوع پیچ‌گوشتی |
شکل ظاهری نوک پیچ‌گوشتی |
پیچ مربوط به این نوع پیچ‌گوشتی |
شکل ظاهری پیچ |
توضیحات |
|
بکس مثلث |
|
|
|
|
|
بکس مربع |
|
|
|
این نوع از پیچ‌ها را نباید با پیچ رابرتسون که قسمت نری و مادگی پیچ و پیچ‌گوشتی در آن متفاوت است اشتباه گرفت. |
|
چهارپر
|
|
پیچ چهارسوی بزرگ |
|
|
|
دوسو |
|
پیچ پیچ مربع دوسو |
|
پیچ‌گوشتی‌های مشتی دارای میلهٔ کوتاه‌تر و دستهٔ قطورتری هستند. |
|
چهارسو |
|
پیچ چهارسو |
|
|
|
مربع |
|
پیچ مربع |
|
|
|
چهارسو مربع |
|
پیچ چهارسو مربع |
|
این پیچ‌ها ترکیبی هستند از پیچ‌های فیلیپز و رابرتسون. برای باز و بسته کردن این پیچ‌ها می‌شود از ابزارهای مربوط به پیچ‌های فیلیپز یا رابرتسون استفاده کرد اما ابزار ویژه‌ای نیز برای آن‌ها وجود دارد که با افزایش سطح تماس امکان واردآوردن گشتاور بیشتر را فراهم می‌کند. |
|
بکس شش‌بر |
|
پیچ سر شش‌بر |
|
|
|
شش‌بر زاویه‌دار |
|
پیچ شش‌بر |
|
|
|
خورشیدی سوراخ‌دار |
|
پیچ خورشیدی خاردار |
|
|
|
خورشیدی |
|
پیچ خورشیدی |
|
|
