کابل شبکه رابط بین دستگاه های است که قابلیت شبکه شدن را دارند. در واقع کابل شبکه به عنوان محیط انتقال برای دریافت و ارسال اطلاعات بین این دستگاه هاست. ما برای ارتباط بین دو یا چند دستگاه در یک شبکه نیازمند به کابل کشی شبکه هستیم. مثلاً برای اتصال ۱۰ دوربین IP به یک دستگاه NVR از طریق سوییچ، نیاز به کابل شبکه در متراژهای مختلف داریم تا داده ها در این مسیر منتقل شوند. کابل شبکه می تواند انواع مختلفی از جنس فیبر نوری، زوج به هم تابیده و کواکسیال داشته باشد.
سوکت زدن کابل شبکه یا اتصال کانکتور RJ45 به کابل شبکه یکی از مهم ترین کارهای سخت افزاری هست که در نصب و راه اندازی شبکه های کامپیوتری انجام می شود. اهمیت سوکت زنی شبکه به قدری زیاده که اگه فقط یه سیم اینور اونور بشه کل شبکه تحت تاثیر قرار می گیرد. به خاطر همین خیلی مهمه که بدونید انواع کابل شبکه چیه و چجوری باید کابل شبکه رو سوکت RJ45 بزنید.
لوازم مورد نیاز:
برای سوکت زدن کابل شبکه به موارد زیر نیاز داریم:
۱- کابل شبکه: که خب مسلماً باید باشه. در مورد دسته بندی کابل هم خودتون باید تصمیم بگیرید. (این که Cat 5 باشه یا Cat 6).
۲- سوکت یا کانکتور RJ45
۳- روکش یا کاور سوکت RJ45
۴- استریپر (Stripper) که کابل شبکه رو می بُره تا روکش کابل جدا بشه و سیم ها بیرون بیان.
۵- آچار شبکه (همون ابزاری که کابل شبکه رو زیر کانکتورهای سوکت RJ45 پانچ می کنه).
۶- تستر کابل شبکه که نشون میده آیا کابلی که سوکت زدید سالمه یا نه. حالا در ادامه بیشتر توضیح میدم.
لوازم مورد نیاز برای سوکت زدن کابل شبکه
خیلی ها از کاور سوکت شبکه استفاده نمی کنن که خب بستگی به شرایط داره. کاور سوکت شبکه واسه اینه که کابل و سوکت کمتر آسیب ببینن. تو این مورد دیگه باید خودتون تصمیم بگیرید.
خیلی ها به جای استریپر از سیم چین یا تیغ موکت بری استفاده می کنن. اگه می خواید به طور حرفه ای سوکت زدن کابل شبکه رو انجام بدید بهتره که از ابزار مخصوص به خودش استفاده کنید. استریپر خیلی راحت تو 3 ثانیه، کابل شبکه رو برش میده و می تونید روکش کابل رو جدا کنید البته بعضی از آچارهای شبکه رو خودشون استریپر هم دارن.
درباره سوکت یا کانکتور RJ45
سوکت RJ45 که به سوکت 8P8C یا 8Position 8Conductor هم معروفه برای اتصال کابل شبکه به تجهیزات شبکه در نظر گرفته شده. سوکت RJ45 در واقع 8 تا پین یا تیغه داره که 8 تا سیم کابل شبکه رو زیر این تیغه ها نگه میداره. یعنی موقعی که شما کابل رو زیر سوکت پانچ می کنید، تیغه های سوکت RJ45 به داخل این سیم ها میره و اتصال برقرار میشه. شکل این تیغه ها می تونه متفاوت باشه.
اگه سوکت RJ45 رو جوری بگیرید که پایه های فلزیش دیده بشه، پین شماره یک از سمت چپ شروع میشه. این مسئله مهمه چون باید سیم ها رو طبق شماره گذاری، داخل سوکت بکنید. شکل زیر رو نگاه کنید:
شماره پین های سوکت شبکه RJ45
کابل شبکه از نوع زوج به هم تابیده
این نوع کابل بالاترین استفاده را در بین کابل های دیگر دارد. و از ۸ رشته تشکیل شده که دوتا دوتا به دور هم دیگر تابیده شده اند، به همین خاطر به آن ها چهار زوج گفته می شود. جنس این کابل ها از مس بوده و هرچه درجه خلوص مس در ان ها بیشتر باشد دارای کیفیت بهتر و افت ولتاژ کمتری هستند. در تصویر زیر رنگ بندی این کابل ها را مشاهده می کنید.
به رنگ های آبی، نارنجی، سبز، قهوه ای، رنگ های کامل گفته می شود که منتقل کننده سینگال های مثبت هستند. که دو تا از آن ها ارسال کننده و دو تای دیگر دریافت کننده اند. و به سیم های سفید رنگ های فرعی گفته می شود که منتقل کننده سیگنال منفی هستند و نقش نویزگیری را دارند.
اسامی دیگر کابل شبکه
کابل تویستد پیر Tweisted pair:
که به معنی زوج به هم تابیده هم میباشد.
کابل لن:
کابل LAN که به معنی کابل شبکه می باشد.
انواع کابل شبکه
روکش کابل مانند یک محافظ از کابل شبکه در برابر تهدیدات خارجی، مانند تداخل الکتریکی، سیگنال های مزاحم، ضربات و کشش های احتمالی که به کابل وارد می شود محافظت می کند. این روکش شامل روکش P.V.C، فویل آلومینیمی، شیلد مسی و نخ ابریشمی ست. بر این اساس می توان کابل شبکه را به انواعی تقسیم کرد که در پایین ملاحظه می کنید.
درباره کابل شبکه
به طور خلاصه در حال حاضر کابل شبکه Cat 5e و Cat 6 پرفروش ترین کابل های شبکه هستن. سوکت زدن کابل شبکه Cat 5 با Cat 6 فرقی نمی کنه. اما این که چه نوع کابلی بگیرید بستگی به نوع شبکه، محل مورد استفاده و عوامل دیگه داره که خودتون باید تشخیص بدید.
حواستون به کابل شبکه چینی باشه الان بعضی از کابل های شبکه موجود در بازار 4 تا سیم دارن، یعنی فقط تا 100 مگابیت در ثانیه سرعت دارن در حالی که الآن دیگه همه شبکه ها و کامپیوتر ها و مودم ها، گیگابایتی شدن. اگه کابل 4 تایی استفاده کنید خودتون رو به 100 مگابیت محدود کردید و بعدا پشیمون میشید. ولی کابل 8 سیمه می تونه 1 گیگ یا 10 گیگ سرعت بهتون بده.
رنگ بندی کابل شبکه
دو تا استاندارد کلی برای رنگ بندی سیم ها در کابل شبکه استفاده می شه. یکی استاندارد T-568A و یکی هم T-568B. از نظر فنی فرقی بین شون نیست چون جفتشون مثل هم کار می کنن. فقط تو رنگ بندی با هم فرق دارن که توضیح می دم.
استاندارد T-568A
استانداردیه که بیشتر در کشور کانادا استفاده میشه. پین یک سفید / سبز هستش. شکل زیر رو ببینید:
رنگ بندی کابل شبکه. استاندارد T568A
استاندارد T-568B
از این استاندارد خیلی بیشتر استفاده میشه و معمولاً تو ایران هم همین استاندارد رو می بندن. شکل زیر رو ببینید:
رنگ بندی کابل شبکه. استاندارد T568B
یه نکته کنکوری بگم اونم اینه که اعداد فرد یعنی 1 ، 3 ، 5 و 7 همشون رنگ سفید دارن مثلا پین یک رنگ سفید / نارنجی هستش و پین 3 رنگ سفید / سبز و … و پین های زوج مثل 2 ، 4 ، 6 و 8 رنگ کامل مثل نارنجی، آبی و …. برای رنگ های کامل واژه ” قسان ” رو حفظ کنید. قسان مخفف قهوه ای، سبز، آبی و نارنجی هستش. و برای رنگ های ترکیبی هم واژه ” قاسن ” رو حفظ کنید. قاسن هم مخفف رنگ های قهوه ای، آبی، سبز و نارنجی هستش. پس شد قاسن و قسان (اسم قاسم رو یادتون باشه). کافیه این کلمه ها رو از سمت راست ردیف کنید. شکل زیر رو ببینید:
حفظ کردن رنگ سیم ها بر اساس اسم رنگ شون
اصلی ترین نکته توی سوکت زدن کابل شبکه اینه که این رنگ ها رو حفظ باشید و تموم . بقیه مراحل دیگه تجربه است!
برای اتصال کامپیوتر به مودم، کافیه که دو طرف کابل شبکه رو مثل هم پانچ کنید اما اگه قرار باشه یه کامپیوتر رو به یه کامپیوتر دیگه یا یه سوئیچ رو به یه سوئیچ دیگه وصل کنید، باید از کابل شبکه کراس استفاده کنید. کابل شبکه کراس در واقع اینجوریه که یه سرش استاندارد T-568A هست و یه سر دیگش استاندارد T-568B.
کابل شبکه کراس
کابل شبکه ” کراس اُور ” به انگلیسی Crossover موقعی استفاده میشه که بخواین بین دو تا وسیله هم نوع، اطلاعات جابجا کنید. مثلاً اگه بخواین دو تا کامپیوتر رو مستقیم از طریق کابل شبکه به هم وصل کنید، موقع سوکت زدن کابل شبکه باید حواستون باشه که فرستنده گیرنده ها رو رعایت کنید.
کارت شبکه کامپیوتر 1 با کارت شبکه کامپیوتر 2 که فرقی نمی کنه (از نظر پین بندی). پس اگه پایه یک تو کامپیوتر 1 ” فرستنده ” باشه همون پایه 1 تو کامپیوتر 2 هم فرستنده است، پس اگه شما از کابل شبکه مستقیم استفاده کنید انگار دارید فرستنده رو به فرستنده وصل می کنید که خب اینجوری اصلاً شبکه کار نمی کنه. فرستنده باید به گیرنده وصل بشه و بر عکس. به همین دلیل کابل شبکه کراس درست شد. یعنی سیم فرستنده رو به سیم گیرنده وصل می کنن. اینجوری میشه که ترکیب سیم بندی زیر بوجود میاد. در شکل زیر RX مخفف Receiver ( گیرنده ) و TX مخفف Transmitter یا فرستنده هست.
کابل شبکه کراس 4 تایی – 100 مگابیت در ثانیه
شکل بالا برای حالتیه که شما از 4 تا سیم استفاده کنید، در مورد کابل شبکه 8 سیمه هم باز داستان به همین شکله، اونجا هم موقع سوکت زدن کابل شبکه باید فرستنده ها رو به گیرنده ها وصل کنید. شکل زیر کابل شبکه کراس 8 تایی رو نشون میده:
کابل شبکه کراس 8 تایی
با اینکه تجهیزات شبکه خیلی هوشمند شدن و کم کم دیگه نیازی به کابل کراس نیست اما هنوزم یه جاهایی مجبورید که از کابل کراس استفاده کنید.
سوکت زدن کابل شبکه
■ قبل از هر کاری اول کاور سوکت رو از کابل شبکه عبور بدید چون بعد از عملیات دیگه نمی تونید این کار رو بکنید.
سوکت زدن کابل شبکه – قرار دادن کاور قبل از سوکت زنی
کاور سوکت RJ45 خیلی مهمه و متاسفانه موقعی متوجه اهمیتش میشید که دیگه دیر شده. جاهایی که قراره کابل شبکه زیاد دربیاد و جا بخوره ، به مرور زمان سوکت و کابل آسیب می بینن و دوباره کاری میشه. پس حتما کاور سوکت رو موقع سوکت زنی یادتون باشه.
تاثیر کاور کابل شبکه
■ اولین قدم واسه سوکت زدن کابل شبکه اینه که سیم های داخل کابل رو بیرون بیارید. واسه اینکار باید از استریپر استفاده کنید. استریپر یه ابزار کوچولو هست که یه تیغه تیز داره. شما باید کابل رو بین تیغه و نگه دارنده قرار بدید و استریپر رو بچرخونید معمولاً دو سه دور چرخوندن کافیه و کابل بریده میشه و می تونید به سادگی روکش کابل رو جدا کنید فقط حواستون باشه استریپر رو زیاد نچرخونید چون ممکنه به سیم های زیر روکش آسیب وارد کنه.
استریپر – کابل لخت کن
سوکت زدن کابل شبکه – عملکرد استریپر
حواستون باشه که کابل شبکه رو بیش از حد لخت نکنید چون اگه سیم ها بیشتر از حد نصاب بیرون بیان، دیگه روکشی ندارن و به مرور قطع میشن. شکل زیر رو ببینید:
سوکت زدن کابل شبکه – کابل شبکه زیاد لخت شده
■ موقعی که روکش کابل رو جدا میکنید، سیم ها دو به دو به هم پیچیده شدن . دلیل اینکه به هم پیچیده میشن اینه که اثر نویز رو از بین ببرن. سیم ها رو از هم جدا کنید و تا جایی که می تونید اونارو صاف کنید. اگه صاف نکنید موقع جا زدن تو سوکت به مشکل می خورید.
سوکت زدن کابل شبکه – صاف کردن سیم ها
■ معمولاً سیم ها کوتاه و بلند هستن، اونا رو کنار هم قرار بدید و با سیم چین یا آچار شبکه، جوری ببریدشون که اندازه یکسانی داشته باشن.
سوکت زدن کابل شبکه – یکی کردن طول سیم ها
■ حالا وقتشه که رنگ بندی سیم ها رو رعایت کنید. براساس چیزی که در قسمت رنگ بندی کابل شبکه توضیح دادم، سیم ها رو کنار هم قرار بدید و محکم نگه دارید و داخل سوکت RJ45 قرار بدید.
■ برای این که مطمئن بشید که سیم ها درست درون سوکت RJ45 قرار گرفتن بهتره که بخشی از سیم ها رو از اونور سوکت دربیارید و بعدا با سیم چین ببریدشون.
سوکت زدن کابل شبکه – جا زدن سیم ها داخل سوکت
■ حالا باید با آچار شبکه سوکت رو پرس یا پانچ کنید. باید به اندازه ای فشار وارد کنید که صدای پانچ شدن رو بشنوید.
سوکت زدن کابل شبکه – پانچ کردن سیم ها
■ واسه اینکه مطمئن بشید سیم ها شل و ول نیستن و زیر تیغه های سوکت قرار گرفتن، بعد از پانچ کردن، کابل رو بکشید یا اگه تونستید تک تک سیم ها رو بکشید ببینید آیا واقعاً گیر کردن یا در میان؟ ضمنا باز هم رنگ سیم ها رو چک کنید که پس و پیش نشده باشه.
کابل شبکه آماده شده
■ بعد از اتمام کار حتما کابل شبکه رو تست کنید.
تستر کابل شبکه
بعد از این که کابل شبکه رو سوکت زدید، باید کابل رو تست کنید تا از سالم بودن کابل شبکه مطمئن بشید. یه دستگاه مخصوص این کار ساختن که اسمش تستر کابل شبکه هست. تستر کابل شبکه دو تا ورودی داره که باید سوکت RJ45 رو واردش کنید. در واقع دو سر کابل رو در جک های مورد نظر وارد می کنید و تستر رو روشن می کنید. روی تستر کابل شبکه 18 تا لامپ LED برای نشون دادن وضعیت کابل در نظر گرفته شده. در واقع دو ردیف 9 تایی. 9 تاش برای یه سر کابل شبکه و 9 تای دیگه هم برای اون سر کابل. 8 تا از این 9 تا لامپ از 1 تا 8 شماره گذاری شدن و لامپ شماره 9 هم که با حرف G نشون داده شده. این حرف G مخفف Ground هست و مربوط به اتصال شیلد یا محافظ ( نویزگیر ) میشه.
اگه کابل شبکه سالم باشه 8 تا لامپ مربوط به یه سر کابل و 8 تا لامپ مربوط به اون یکی سر کابل، به ترتیب روشن میشن. یعنی لامپ 1 با لامپ 1، بعد از 1 ثانیه لامپ 2 با لامپ 2، بعد از یک ثانیه لامپ 3 با لامپ 3 و همین جوری تا آخر.
■ یه سری تستر ها هستن که سرعت رو چک می کنن ، قطعی توی شبکه رو تست می کنن و … اما خیلی گرونن .
■ اکثر تستر ها با باتری 9 ولت کتابی کار می کنن. حواستون باشه که باتری شارژ داشته باشه وگرنه شاید لامپ های LED روشن نشن.
■ حواستون باشه که حتما هر دو سر کابل شبکه رو به تستر وصل کنید، منظورم اینه که یه سر کابل به کارت شبکه کامپیوتر یا یه شبکه دیگه وصل نباشه در اینصورت ممکنه به تستر آسیب وارد بشه.
