این نوع ترمینال ها (پایانۀ اتصال سیم)، جهت انشعاب گیری از سیم ها در محیط های گوناگون استفاده می گردد. ترمینال های شاخه ای دارای یک سلول ورودی و یک سلول خروجی هستند، که سیم ورودی و خروجی به واسطۀ بستن سیم گیر پیجی تعبیه شده در بدنه عایق این ترمینال ها و هادی قرار گرفته بین این دو سیم گیر، به یکدیگر متصل می شوند. اتصال از طریق ترمینال شاخه ای، اتصالی موقت است و می توان با باز کردن سیم گیرها با پیچ گوشتی، به رفع و اتصال مجدد به دفعات مبادرت ورزید. مزیت اصلی استفاده از این ترمینال ها نسبت به چسب برق، امکان رفع اتصال دو سیم به سادگی است. این ترمینال ها، معمولاً به صورت شاخه به فروش می رسد که علت نام گذاری این نوع ترمینال به نام “ترمینال شاخه ای” همین نکته است. شاخه های ترمینال های شاخه ای غالباً حاوی ۱۲ عدد a دیگر می باشند. لازم به ذکر است که رفته رفته، ترمینال شاخه ای جای خود را به ترمینال پیچی که نوعی جدید تر ترمینال با مزیت قیمت مناسب تر، نصب راحت تر (بدون نیاز به اتصال وایرشو به سیم قبل از اتصال) و سریع تر، و امکان اتصال چندین سیم به یکدیگر به صورت همزمان را دارد، داده است. لیکن، کماکان مصرف ترمینال شاخه ای در برخی صنایع، از قبیل روشنایی به چشم می خورد.
ترمینال ریلی ابزاری است که در تابلو برق ها استفاده می شود و وظیفۀ اتصال سیم برق های تابلو برق با سیم برق های ارتباطی که از بیرون تابلو برق امده است را دارد، ترمینال ریلی دارای تنوع سایزی می باشد که نسب به سیم های مصرفی دارای سایز بندی های متنوعی می باشند.
این نوع ترمینال ها (پایانه اتصال سیم)، جهت انشعاب گیری از سیم ها در تابلو های برق استفاده می گردد. این نوع ترمینال ها، همان گونه که از نامشان پیدا است، جهت نصب بر روی ریل مورد نصب بر روی تابلو مورد استفاده قرار می گیرد، و با توجه به طراحی مدولار آن ها، امکان اضافه و کم کردن آن ها از روی ریل و به صورت کشویی میسر می باشد.
نحوۀ استفاده از ترمینال ریلی بدین شرح است که پس ار نصب آن بر روی ریل تابلو برق، سیم ورودی (ترجیحاٌ، وایرشو زده شده)، در یک سلول ترمینال قرار گرفته، و به واسطه سیم گیری که توسط پیچ مستحکم می گردد، به سلول ترمینال متصل می گردد. سیم خروجی (ترجیحاً، وایرشو زده شده) نیز در سلول دیگر به همین ترتیب قرار می گیرد. وظیفۀ ترمینال، ایجاد اتصال بین این ورودی و خروجی است، به نحوی که همواره امکان رفع اتصال و تغییر در سیم کشی تابلو برق میسر می باشد (از طریق باز کردن سیم گیر و رفع اتصال سیم به آن). هم چنین، از طریق این نوع ترمینال ها و با بهره گیری از جمپر (اتصال ورودی یک سلول ترمینال، به ورودی سلول ترمنیال دیگر)، می توان چندین خروجی از یک ورودی اصلی سیم جهت سیم کشی در تابلو استفاده کرد.
در سیم کشی، بسته به مکان و هدف، از نوع مناسب اتصال سیم استفاده می شود.
اتصالات سیم انواع بسیار گوناگونی دارند، از قبیل:
۱- وایرشو روکش دار
۲- وایرشو بدون روکش
۳- سرسیم روکش دار
۴- سرسیم بدون روکش
۵- سرسیم پشت باز (بدون روکش)
۶- ترمینال پیچی
۷- ترمینال شاخه ای
…
با توجه به تنوع زیاد انواع اتصالات سیم و همچنین سایز های گوناگون هر نوع اتصال سیم، لزوم بهره گیری از کیف مناسب توسط تکنسین برق و سیم کشی جهت قرار دادن انواع و سایزهای گوناگون اتصالات به صورت مرتب جهت نیل به سه هدف زیر ضروری است:
* کاهش احتمال خطا در بi کارگیری از مدل و نوع اتصال سیم نا مناسب
* سرعت بیشتر در پیدا کردن اتصال مناسب و نتیجتاً، افزایش سرعت سیم کشی
* حمل راحت اتصالات سیم
کیف های جدا کننده اتصال سیم در سایز های گوناگون، بسته به نیاز تکنسین برق و سیم کشی عرضه می گردد. از مزیت های اصلی این کیف ها، داشتن درب شفاف جهت مشاهده اتصالات سیم در حالت بسته بودن کیف، داشتن درب ققل شو و محکم جهت جلوگیری از باز شدن سهوی کیف و ریختن اتصالات سیم، و تعبیه شدن جدا کننده های قابل جابجایی در کیف، جهت افزایش یا کاهش فضای لازم جهت قرار دادن هر نوع اتصال می باشد.
منبع: گروه DeDe
این نوع کانکتور برای سیم های لخت استفاده می شود که نیاز به نوار چسب برق نیست و عایقی برای سیم های لخت می باشد و یک بار قابل مصرف می باشد.
نحوۀ عملکرد کانکتور پرسی بدین ترتیب می باشد که اتصال هادی ها و عایق کاری به صورت هم زمان و به واسطۀ پرس کردن ترمینال روی سیم های مورد اتصال به یکدیگر با ابزار پرس سر سیم صورت می پذیرد.
ترمینال های پیچی یا کاتکتور های پیچی، نوعی اتصالات سیم هستند که برای اتصال دو یا چند رسانا به یکدیگر به کار می روند. ترمینال های پیچی با بدنۀ شیار دار دارای یک عایق استوانه ای شکل با شیار هایی بر روی بدنه می باشد. شیار های موجود بر روی سطح عایق موجب افزایش اصطکاک بین دست و عایق و در نتیجه سهولت پیچاندن ترمینال می گردد که به طبع آن، اتصالی محکم و مطمئن بین سیم ها با یکدیگر، و هم چنین بین سیم ها و قسمت هادی ترمینال پیچی برقرار می گردد.
این نوع ترمینال ها (کانکتور ها) جایگزین مناسبی نسبت به ترمینال های دیگر مثل مدل شاخه ای، ریلی، و یا لحیم کاری هادی ها به یکدیگر و عایق کاری پس از آن محسوب می شود. از مزایای کانکتور های پیچی، قیمت ارزان تر، سهولت استفاده، و سرعت بالا در استفاده از آن جهت اتصال هادی ها و یا رفع اتصال هادی ها به یکدیگر می باشد.
نحوۀ عملکرد کانکتور پیچی بدین ترتیب می باشد که اتصال هادی ها و عایق کاری به صورت هم زمان و به واسطۀ پیچاندن ترمینال روی سیم های مورد اتصال به یکدیگر با دست، و بدون استفاده از هیچ ابزار اضافه ای (هم چون پیچ گوشتی یا ابزار لحیم کاری) صورت می پذیرد. زمانی که ترمینال پیچی (کانکتور پیچی) در انتهای بدون عایق و در هم تابیده شده سیم های مورد اتصال قرار گرفته و پیچیده می شود، سیم ها به سمت قسمت درونی ترمینال کشیده شده و به وسیلۀ قسمت هادی درونی آن (از جنس استیل)، در کنار یکدیگر فشرده می شوند. در نتیجه اتصالی مطمئن و ثابت بین قسمت انتهایی سیم ها برقرار می شود.
بر خاف اتصالات لحیمی، باز کردن اتصال برای تغییرات احتمالی آتی در سیم کشی از طریق باز کردن کانکتور پیچی با نیروی دست به راحتی امکان پذیر است. استفاده از این نوع ترمینال، نیاز به عایق کاری هادی ها با استفاده از چسب برق پس از اتصال سیم ها به یکدیگر را حذف می کند. ترمینال های پیچی عموماً به وسیلۀ دست نصب می شوند، و برای تشخیص سایز و ظرفیتشان، بر اساس رنگ کد بندی می شوند.
این نوع ترمینال در پنج سایز متفاوت که هر کدام با رنگ مشخصی برای گنجایش سایز سیم ورودی کدگذاری شده موجود می باشد. قسمت عایق ترمینال های پیچی با بدنۀ شیار دار از جنس ترموپلاستیک سخت با گرید UL 94 V-2، و قسمت هادی درونی از جنس استیل رزوه شده می باشد.
انواع کانکتور پیچی:
به منظور اتصال دو کابل یا سیم به یکدیگر، و یا اتصال یک کابل یا سیم به یک هادی دیگر از سرسیم های روکش دار استفاده می گردد.
انواع سر سیم ها:
۱- سرسیم های حلقوی روکش دار (RV):
سرسیم های حلقوی روکش دار به منظور اتصال سیم به پیچ هادی استفاده می شود. جهت نصب سرسیم حلقوی، پیچ هادی باز شده، قسمت هادی سرسیم حول پیچ جا گذاری، و پیچ بسته می شود. به منظور اطمینان از داخل شدن مقدار کافی سیم در سرسیم و اتصال مطمئن بین آن ها، روکش سرسیم به صورت قیفی شکل طراحی شده است.
۱.۱- شیوه کد گذاری:
۱.۲- انواع سر سیم های حلقوی روکش دار:
ت
جهت اتصال مطمئن و سریع یک سیم در یک سلول ترمینال از وایرشو های روکش دار استفاده می گردد. مورد استفاده وایرشو از این قرار است که وایرشو به نحوی روی سرِ سیم قرار می گیرد که قسمت عایق وایرشو روی عایق سیم، و قسمت هادی آن روی سیم برهنه که در نظر است زیر ترمینال جا گذاری و پیچ گردد قرار می گیرد. سپس وایرشو توسط ابزار پرس مناسب (بسته به سایز وایرشو) پرس می گردد تا اتصال مناسب و مطمئن بین وایرشو و سیم برقرار گردد. پس از آن، جهت اتصال سیم و ترمینال کافی است بدنه هادی وایرشو در سلول ترمینال مد نظر قرار و پیچ گردد.
امروزه در برقکاری ساختمان ها، جهت اتصال قابل اطمینان یک سیم در سلول یک ترمینال، از این محصول استفاده می شود. حتی می توان برای اتصال دو سیم یا دو کابل، از وایرشو استفاده کرد، تا ایمنی کار بالا رفته و هیچ گاه رشته های مسی سیم دیده نشود و ظاهر کار زیبا و بدون نقص خواهد شد. امروزه در برقکاری ساختمان های اداره جات و خانه برای حفظ ایمنی از وایرشو استفاده زیادی می شود و وسیلۀ بسیار کاربردی شناخته شده است. وایرشو جزء دسته لوازم جانبی به شمار می آید و از اهمیت زیادی برخوردار است.
از مزیت های عمده استفاده از وایرشو در سیم کشی در مقایسه با اتصال مستقیم سیم و ترمینال بدون استفاده از وایرشو و استفاده از چسب برق جهت عایق کاری موارد ذیل را می توان نام برد:
۱- اتصال مطمئن تر سیم به ترمینال
۲- ایمنی بالاتر عایق کاری سیم
۳- عدم نیاز به استفاده از چسب برق
۴- سرعت کار بالاتر
۵- قیمت مناسب تر
انواع وایرشو ها:
۱- وایرشو های تکی (E):
وایرشو های تکی دارای ورودی یک سیم می باشد. یک سیم وارد وایرشو تکی شده و با ابزار مناسب پرس می شود تا ارتباط ناگسستنی فیزیکی بین سیم و وایرشو برقرار گردد. عایق وایرشو های تکی به صورت قیفی شکل طراحی شده تا سیم به سهولت در آن قرار گیرد. طول هادی مختلف برای هر سایز وایرشو جهت انطباق با انواع ترمینال ها موجود می باشد. جنس و رنگ روکش وایرشو های تکی روکش دار مطابق با استاندارد DIN می باشد.
۱.۱- شیوه کد گذاری:
۱.۲- انواع وایرشوهای تکی:
۲- وایرشو های دوبل (TE):
وایرشو های دوبل روکش دار دارای ورودی دو سیم به صورت همزمان می باشد. دو سیم وارد وایرشو دوبل شده و با ابزار مناسب پرس می شود تا ارتباط ناگسستنی فیزیکی بین دو سیم و وایرشو و هم چنین ما بین دو سیم برقرار گردد. عایق وایرشو های دوبل به صورت قیفی شکل طراحی شده تا سیم به سهولت در آن قرار گیرد. طول هادی مختلف برای هر سایز وایرشو جهت انطباق با انواع ترمینال ها موجود می باشد. جنس و رنگ روکش وایرشو های دوبل روکش دار مطابق با استاندارد DIN می باشد.
۲.۱- شیوه کد گذاری:
۲-۲. انواع وایرشوهای دوبل:
منبع: گروه DeDe