کابل های قدرت با هادی هم مرکز (کنستانتریک)

منبع: سیمیا

کابل های قدرت چند رشته مسی و آلومینیومی

منبع / سیمیا

کابل های قدرت تک رشته مسی و آلومینیومی

منیع / سیمیا

کابل تلفنی داخل ساختمان (هوایی)

منبع / سیمیا

قلاویز کاری و حدیده کاری

الف - قلاویز کاری:

قلاویز ابزاری که به منظور ایجاد رزوۀ داخلی استفاده می ‏شود که در آن یک سوراخ با قطر کمی بیشتر از قطر رزوه در قطعه وجود دارد. این سوراخ ممکن است با مته کاری، سوراخ تراشی یا ریخته گری ایجاد شده باشد. عموماً به منظور ایجاد سوراخ‎های کوچک، قلاویز‎های یکپارچه کاربرد دارند. این قلاویز‎ها در واقع پیچ‎هایی  هستند که جهت ایجاد لبه تراش، چهار خیاره در آن ها ایجاد شده است که از فولاد کربن دار یا فولاد ابزار تند بر ساخته شده و خیاره‎های آن ممکن است مستقیم، مارپیچ، حلزونی و یا لبه حلزونی باشند. این ابزار از داخل کار، براده برداری نموده و دندانه‎هایی در محیط داخلی استوانه‎ها ایجاد می‏ کند. پیچ های َروی قلاویز ممتد نیست چرا که در امتداد طولی قلاویزها ۳ یا ۴ شیار به شکل فرم به وسیلۀ ماشین‎های فرز تراشیده شده است. این امر موجب ایجاد دندانه بر روی قلاویز می‏ شود. 

دنبالۀ قلاویز‎ها چهار پهلو است و در انتهای برخی قلاویزها یک سوراخ کوچک وجود دارد که اگر کاربر بخواهد از آن جهت قلاویز کردن کارها روی ماشین تراش استفاده کند، این امر تسهیل می ‏شود. انتهای چهار گوش قلاویز، برای قرار گرفتن داخل دسته قلاویز تعبیه شده است. قلاویزها به انواع مختلف تقسیم می ‏شوند که مشخصات هر یک از آن ها به گونه ای است که می ‏توانند به جای یکدیگر استفاده ‏شوند.

• قلاویز و اندازۀ پیچ ها:

اصولاً قلاویز‎ها دارای ۲، ۳ یا ۴ شیار هستند که اندازۀ یک سری قلاویز بر حسب اندازۀ پیچ‎های استاندارد شده، در دسترس قرار می گیرند. پیچ‎های ماشینی را نیز بر حسب شماره مشخص می کنند که معمولاً سایز بزرگترین پیچ کمتر یا برابر یک چهارم اینچ قطر است. پیچ‎های شمارشی به صورت پیچ‎های یکنواخت ملی دنده درشت و دنده ریز ساخته می شوند. به عنوان مثال کوچکترین سایز برای این نوع پیچ ها و یا قلاویزها در منبع ۸۰-۰ تعیین گردیده و بزرگترین آن ها در این سیستم ۲۴-۱۲ شده است. لازم به ذکر است که در قسمت اول یعنی ۰-۱۲ شماره پیچ و یا قلاویز و قسمت دوم یعنی ۸۰ و ۲۴ تعداد دنده در یک اینچ، مشخص می ‏شود. پیچ و یا قلاویز سیستم یکنواخت دنده ریز nunf در پیچ های سری شماره های قطر آن ها بین ۰۶/۰ تا ۲۱۶/۰ است.   

وجود اختلافات و تغییرات دنده در هر اینچ، در دو سری دنده ریز و دنده درشت امری عادی است. به عنوان نمونه پیچ شماره  ۱۲ در سری دنده درشت NC ،۲۴ دنده در یک اینچ دارد اما همین پیچ در سری دنده ریز NF دارای ۲۸ دنده در یک اینچ است که پیچ اولی به صورت ۲۴-۱۲ و پیچ دومی به صورت ۲۸-۱۲ نمایش داده می شود. به واسطۀ این امر می ‏توان پیچ‎های ریز و یا پیچ‎های ماشینی را تعیین و به کار برد که اندازۀ آن ها معمولاً تا یک چهارم است.

• انواع قلاویز:

۱- قلاویز دستی:

قلاویزهای دستی از یک سری ۳ تایی تشکیل شده که قلاویز اولی به صورت مخروط ساخته شده و برای شروع کار مورد استفاده قرار می‏ گیرد. به قلاویزهای دستی، قلاویز پیش رو نیز گفته می‏ شود که قلاویز دومی، مخروطی آن به مراتب کمتر از اولی است و وسط  آن، قلاویز سومی استوانه ای شکل می‏ باشد. تمام دندانه‎های این نوع قلاویز به طور کامل بوده و بیشتر برای بن بست کردن سوراخ قلاویز، استفاده می ‏شود. 

برای شروع قلاویز کاری ابتدا قلاویز شماره ۱ که ۵ یا ۶ دندانه دارد را در سر قلاویز به شکل مخروطی درآورده و نیز سر قلاویز که به صورت پخ می باشد در ابتدای سوراخ قرار می‏ دیم. این مقدار مخروط، عمل قرارگیری و شروع قلاویز را تسهیل می ‏کند که به تدریج دنده‎ها در داخل کار، شکل می گیرند.   

اگر بخواهیم قلاویز کاری و دنده‎ها در تمام طول کار انجام شوند، باید از قلاویز سومی (قلاویز پس رو) استفاده کنیم. سر قلاویز پس رو دارای پخ بوده و می ‏تواند دندانه‎های داخل کار را به صورت کامل تغییر دهد تا در نتیجه پیچ به طور صحیح و دقیق داخل آن بپیچد.

۲- قلاویزهای ماشینی:

این نوع قلاویزها دارای سری دوتایی و یا تکی است و برای بستن به ماشین تراش یا ماشین مته مورد استفاده قرار می‏رگیرند. دنباله قلاویزهای ماشینی به شکل استوانه بلند ساخته شده و در انتهای آن ها چهار گوش و یا دو طرف آن دارای زبانه است.

۳- قلاویزهای مخصوص مهره تراش:   

قلاویز‎های مخصوص مهره تراش به شکل تکی ساخته و برای تراش پیچ های داخلی کوتاه که سوراخ آن ها راه بدر است، استفاده می‏ شوند که در یک مرحله عمل پیچ تراشی تکمیل می‏ گردد.

۴- قلاویزهای چپ تراش:

گاهی نیاز است پیچ و مهره، چپ گرد ساخته شود. اگر این نوع پیچ مهره به وسیلۀ حدیده و قلاویز ساخته شوند، باید از حدیدۀ چپ گرد استفاده گردد که دندانه‎ها و اندازه پیچ در هر دو یکی است و اختلاف آن ها در جهت شروع پیچش می ‏باشد. اما اولی به سمت راست و دومی به سمت چپ در گردش است تا مهره محکم شود.

• دسته قلاویزها:

 به منظور استفاده از قلاویزها  با توجه به موقعیت و مکان انجام  قلاویز کاری باید از دسته قلاویز استفاده نمود می تواند به شکل T شکل باشد. این نوع دسته قلاویز از یک پیج و مهره ساخته شده  و مهرۀ آن دارای شکاف هایی است که از طریق آن فک‎ها می‎توانند به هم نزدیک و یا از هم دور شوند. به واسطۀ این نوع دسته، قلاویزها تا اندازۀ مشخصی مقاوم می‏ شوند و می‏ توانند به راحتی عمل قلاویز کاری را بر عهده بگیرد. توصیه می ‏شود در زمان کار با قلاویز، گرد و خاک و گریس را از محیط خارج کرده و نیز پیچ و مهرۀ آن را روغن کاری نمایید. برای قلاویز کاری در فضای باز، می ‏توان از یک دسته قلاویز دو طرفه و یا دسته قلاویز T شکل استفاده کرد.   

 

• دستگاه قلاویز زنی به وسیلۀ ماشین مته:

دستگاه قلاویز زنی به وسیلۀ ماشین مته شامل دنبالۀ مخروطی است که داخل محور اصلی مته به طور اتوماتیک محکم می شود چرا که دنبالۀ آن به صورت مخروط مُرس است. محور اصلی قلاویزگیر از یک استوانه تو خالی تشکیل شده که قلاویز داخل آن قرار داده شده و از بیرون به وسیلۀ پیچ بیرون محکم می گردد و سپس دستگاه را در داخل محور اصلی محکم کرده و قلاویز را نسبت به کار تنظیم می‏ کنیم. سرعت محور اصلی باید بر روی دور کم قرار بگیرد.  

• انتخاب مته برای قلاویز کاری:

انتخاب صحیح مته از نظر اندازه، اهمیت زیادی دارد چرا که قبل از شروع قلاویز کردن، باید قطعۀ مورد نظر سوراخ گردد. قطر سوراخ باید کمتر از قطر قلاویز باشد. در صورتی که قطر سوراخ کوچک باشد، قلاویز در داخل کارگیر کرده و ممکن است آسیب ببیند. چنان چه سایز سوراخ نسبتاً بزرگ باشد، دندانه‎های پیچ در داخل کار کامل نشده و در نتیجه پیچ و مهره بسیار لق می‏ شوند. در زمان قلاویز کاری باید برای انتخاب مته به جدول منبع مراجعه کرده و متۀ مورد نظر را انتخاب کرد. در غیر این صورت متۀ مورد نظر یا کوچک یا بزرگ می‏ شود که مشکلات فوق الذکر رخ می‏ دهد.    

• روغن کاری:

 در حین قلاویزکاری، باید فلزات آهنی و غیر آهنی و یا انواع فولاد، روغن کاری شوند. این کار علاوه بر بالا رفتن سرعت کار، طول عمر قطعات را نیز افزایش می‏ دهد. در صورتی که روغن کاری انجام نشود، قلاویز در کار گرم شده و باعث شکستن آن می‏ شود.

• روش قلاویز کاری:

برای روش قلاویز کاری ابتدا کار را به گیرۀ رومیزی محکم ببندید و سعی کنید قطعۀ کار کاملاً به صورت عمودی قرار گیرد. بعد از بستن کار به طور صحیح در داخل گیره قلاویز شمارۀ ۱ را انتخاب کرده و انتهای چهارگوش آن را داخل دسته قلاویز قرار داده و سپس آن را محکم کنید.   

در قلاویزهای کوچک از دسته قلاویز به شکل T  فشنگی استفاده می‏ شود در حالی که در قلاویز‎های بزرگ، دسته قلاویز متغیر است. که توصیه می‏ شود در زمان کار با هر دو نوع قلاویز، دستۀ قلاویز را به طور محکم در دست راست بگیرید و سر قلاویز را روی سوراخ قطعۀ کار به طور عمود قرار دهید. سپس قلاویز را یک دور کامل چرخانده و با فشار پیوسته و یکنواخت، به سمت پایین قلاویز هدایت کنید. با توقف این عمل می‏ توانید قلاویز را مشاهده کنید که به شکل عمود بر سطح کار وارد شده باشد. در صورتی که قلاویز عمود بر کار و مستقیم باشد، دستۀ قلاویز را محکم و مستقیم گرفته و منظم و یک نواخت آن را یک دور دیگر حرکت دهید. حال اگر قلاویز نسبت به کار عمود نیست، باید آن را از کار خارج کرده و مجدداً آن را در کار تنظیم نمایید به طوری که به شکل مستقیم قرار بگیرد.    

• خارج نمودن قلاویز شکسته از کار:

گاهی در اثر کوچک بودن قطر سوراخ برای قلاویز کاری، ممکن است قلاویز در کار گیر کند و در اثر بی احتیاطی بشکند چرا که که قلاویز‎ها ظریف بوده و استقامت زیادی ندارند. در این صورت باید قلاویز شکسته را به وسیلۀ قلاویز کش از کار خارج کرده و یا به وسیلۀ چکش و قلم دم باریک این عمل  را انجام دهید. هم چنین می ‏توان به وسیلۀ سوزن خط کش مغناطیس هم این کار را انجام داد.  

• تیز کردن قلاویزها:

قلاویز در اثر کار مداوم ممکن است کند شده و به سادگی دچار صدمه شود. در این صورت باید قلاویز را بررسی نمایید و اگر  لبه‎های برش قلاویز تیز نباشد، آن را با انبر برگردانده و قلاویز دیگری را جایگزین کنید. هم چنین می‏ توانید آن را مجددا تیز تیز کرده و استفاده نمایید. لبه‎های، برش قلاویز به وسیلۀ سنگ ابزار تیز کنی تیز می ‏شوند. در زمان تیز کردن قلاویز، دقت شود که لبۀ دندانه به طور کامل تیز شود. تمام لبه‎های برش باید به طور شده و ارتفاع آن ها یکی باشد. در صورتی که تمام لبه‎ها ارتفاع یکسان نداشته باشند، باید بعضی از دندانه‎های براده را برداشته و آن ها را یکسان کرد.

ب - حدیده کاری:

حدیده ابزاری است که  هم چون مهره دارای رزوه می باشد و از آن به عنوان دندانۀ روی سطح خارجی استوانه ها استفاده می شود. در زمان کار با این ابزار، آن را بر روی قطعۀ مورد نظر حرکت می دهند. با پیش رفتن حدیده، پیچ به وسیلۀ دندانه های حدیده تراشیده می شود. ساختار حدیده نیز هم چون سایر ابزارهای صنعتی دارای انواع مختلفی می باشد.

• انواع حدیده:

۱- حدیدۀ ثابت:

ساختار حدیدۀ ثابت از یک قطعه مکعب مستطیل ساخته شده که با فولاد سخت آب کاری شده است. داخل این ابزار به شکل مهره؛ دنده زده و لبۀ برش آن توسط شیارهایی  ایجاد شده است. حدیده عموماً برای قطعات کوچک مورد استفاده قرار می گیرد. حدیدهای ثابت قابل تیز شدن نیستند اما می توان آن ها را روی کار به سادگی مرکز کرد و با یک مرتبه حدیده کردن، پیچ را کامل نمود. از آن جا که قطر حدیده های ثابت دستی از یک دوم اینچ بیشتر نیست، لذا برای حدیده کردن قطعات بزرگ با حدیدۀ ثابت، به نیروی زیادی نیاز است.    

۲- حدیده های شکافدار یا نوع متغیر:

عمل حدیده کردن برای برخی قطعات در یک مرحله قابل انجام نیست. به ویژه زمانی که پیچ دنده درشت و یا ارتفاع دندانه ها زیاد باشد. حدیده در یک مرتبه عمل پیچ تراشی را کامل نمی کند. در صورتی که بخواهیم عمل پیچ تراشی را در یک مرحله با بار زیاد انجام دهیم، امکان شکستن یا برز کردن پیچ بیشتر می شود. به همین دلیل در این مواقع می توان از حدیده های شکافدار (حدیدۀ متغیر) استفاده نمود که به وسیلۀ شیار آن می توان قطر حدیده را زیاد یا کم کرد.

حدیده های شکافدار را می توان به آسانی تیز کرد. هم چنین در مراحل مختلف می توان پیچ را به طور ساده تراشید. در زمان استفاده از این نوع حدیده، آن را داخل دسته حدیده که فضای مخصوصی در آن تعبیه شده است، قرار می دهند و سپس از طرفین دسته به وسیلۀ پیچ های مخصوص آن را محکم می کنند.

۳- حدیدۀ گرد متغیر (شکافدار):

برای برخی دسته حدیده ها یک راهنما وجود دارد که موجب می شود تا ساختار حدیده روی میله ای که باید حدیده شود کاملاً عمود قرار بگیرد. روی حدیده های متغیر یک شیار وجود دارد که می توان آن را به وسیلۀ پیچی از خارج دسته تنظیم نمود و سایز قطر حدیده را کوچک و بزرگ کرد تا متناسب با اندازه دلخواه شود. اگر قطر میله بزرگ شود، ابتدا پیچ طرفین را باز کرده و قطر حدیده را بزرگتر می کنیم تا میله را پیچ بزنیم. چنان چه پیچ کامل نشود مجدداً پیچ های طرفین را محکم کرده و عمل حدیده زنی را ادامه می دهیم تا پیچ کامل گردد.

۴- حدیده های دو پارچه:

حدیده های دو پارچه از دو قطعه جداگانه تشکیل شده که می توان آن ها را داخل حدیده و روی دسته حدیده قرار دارد. به وسیلۀ پیچی که در یک طرف دسته حدیده است، می توان پارچه ها را به یکدیگر نزدیک و یا از هم دور کرد.

۵- حدیده های چپ گرد:

در بعضی مواقع، بسته به نیاز کاربر باید پیچ ها بشکل چپ گرد ساخته شوند. اگر بخواهیم این پیچ را به وسیلۀ حدیده بسازیم، باید از حدیدۀ چپ گرد (چپ تراش) استفاده کنیم. عموماً بر روی حدیده، حرف L که مشخص کنندۀ چپ گردی حدیده است، حک می شود.

• سایز حدیده ها:

برای استفاده از حدیده ها بدون این که آن ها را اندازه گیری و یا با شابلن شناسایی کنند، روی پارچه حدیده ها اندازۀ قطر پیچ مورد لزوم و تعداد دنده در یک پیچ و یا شماری پیچ روی آن ها همانند برای مهره ها شماره هایی درج می گردد.

• نحوۀ حدیده کردن:

مراحل انجام حدیده کاری با دست انجام می شود. بدین صورت که ابتدا قطعۀ مورد نظر را به طور عمود در گیره محکم بسته و سپس حدیدۀ مناسبی برای پیچ مورد نظر (با توجه به مشخصات پیچ داده شده است) انتخاب می کنیم و حدیده را داخل  دسته حدیده قرار داده، آن را محکم می نماییم. بعد از این مرحله، مقداری روغن روی قسمت مخروطی آن ریخته و حدیده را از طرف مخروطی، به طور عمودی روی قطعه قرار داده و آهسته حدیده را می چرخانیم تا این که در کار جا بگیرد. بعد از این که چند چرخش صورت گرفت، عمل را متوقف کرده و به حدیده نگاه می کنیم. اگر حدیده روی کار عمود باشد، آن را برای عمق معینی تنظیم کرده و این عمل را تکرار می کنیم. ضمن این که در میانۀ کار باید حدیده را به عقب برگردانده (به چپ گردش داده) تا براده های شکسته از شیار حدیده خارج گردد.   

 

در زمان حدیده کاری، توصیه می شود که از روغن مخصوص این کار استفاده شود مگر در مواقعی که لازم است چدن را حدیده کرد. از سوی دیگر بعضی از دسته حدیده ها در جهت هدایت حدیده یک خط مستقیم دارند که با محور پیچ موازی است. برخی حدیده ها بدون راهنما هستند که حدیده کاری باید با دقت و مهارت زیاد به طور عمودی صورت بگیرد. ممکن است در زمان حدیده کاری، در یک میله دندانه های پیچ زیاد عمیق شده و در طرف مقابل آن دندانه ها دارای عمق کمتری باشند، که باید تنظیم شوند.

• تراشیدن پیچ روی لوله ها:

سر و ته دندانه های یک قطعه لولۀ پیچ شده، قدری گِرد هستند و قسمت پیچ شدۀ لوله به صورتی مخروطی می باشد که مقدار شیب آن سه چهارم اینچ در هر فوت است. جهت ساختن پیچ روی لوله، باید از حدیده های لوله استفاده کرد. چنان چه حدیده کوچک باشد، باید آن را در جای حدیده که روی دسته؛ تهیه شده است، قرار داد. حدیده گیر، رنگی بوده که می توان آن را روی لوله به شکل عمودی قرار داد. از کج شدن پیچ روی لوله نسبت به محور خود جلوگیری می کند.    

• روغن کاری:

به منظور جلوگیری از شکستن و یا هرز شدن پیچ حدیده ضمن پیچ بری باید ضمن عمل، روغن کاری صورت بگیرد. نکته ای که باید به آن توجه داشت، استفاده از روغن های مخصوص برای آلیاژهای متفاوت است. زمانی که فولاد حدیده می شود، باید از روغن خوک استفاده شود تا فلز رطوبت دریافت کند. مقداری روغن ضمن عملیات، از حدیده پیچ هدر می رود. گاهی برای این که روغن بسیار مناسبی برای روغن کاری استفاده شود، می توان از مخلوط سفید آب و روغن برش استفاده نمود.    

• حدیده و قلاویز میلیمتری:

ساختار حدیده شباهت زیادی به حدیده و قلاویز های اینچی دارد با این تفاوت که اندازه ها بر حسب میلیمتر است. در حدیده و قلاویزهای میلیمتری نیز دنده درشت و دنده ریز وجود داشته و علاوه بر آن، یک پیچ چپ و راست دارد  که علامت هر یک روی حدیده و قلاویز نوشته شده و به صورت یکسان عمل می کند. مشخصات بر روی حدیده و قلاویزهای اینچی نوشته شده است. برای مثال پیچ و مهرۀ بیست در دو M که M علامت میلیمتر و ۲۰ قطر خارجی پیچ و یا مهره و ۲ گام دندانه ها است.   

• رزوه تراشی با حدیده:

رزوه های مستقیم و مخروطی خارجی تا قطر حدود یک و یک، دوم اینچ (۳۷ سانتی متر) را می توان توسط حدیده های مخصوص با سرعت تراشید. اساساً این حدیده ها شبیه به مهره های سخت شده هستند که چند شیار طولی در آن ها ایجاد شده است. در محل تقاطع  حدیده، هر شیار با رزوه یک لبه برنده تشکیل شده است. لبه های برنده یک سر حدیده قدری پخ شده اند. این کار به به شروع درگیری حدیده و قطعه کار کمک کند و چند رزوه دیگر به عمق کامل تراشیده نمی شوند. حدیده های رزوه کاری از نوع فولاد ابزار تندبُر یا فولاد کربن دار ساخته می شوند.    

• حدیده رزوه کاری یکپارچه:

حدیدۀ یکپارچه استفاده زیادی در صنعت ندارند چرا که قابلیت جبران فرسایش آن در اثر کار از بین رفته است. نوع یکپارچۀ بریده شده را می توان به وسیلۀ پیچ در محدودۀ کوچکی تنظیم نمود و پیچ فرسایش حدیده را جبران و با رزوه منطبق ساخت. این نوع حدیده ها معمولاً در یک دسته بسته و سپس با دست چرخ داده می شود. هنگام استفاده از آن ها باید از نوعی مادۀ روان ساز استفاده نمود تا رزوه ها نرم تر شوند و در عین حال، عمر حدیده افزایش یابد. 

• سرحدیده های بازشو:

حدیده های یکپارچه فقط با پیچیدن از روی قطعه کار باز می شوند. از این رو در ماشین های تولیدی سریع، قابلیت بالایی ندارند و برای تراش رزوه های خارجی به وسیلۀ ماشین گردت راش با ابزارگاه چرخان، ماشین پیچ تراشی و ماشین های رزوه کاری مخصوصی از سرحدیده های باز شو استفاده می شود.   

سه نوع سرحدیده بازشو وجود دارند که هر کدام دارای چند دسته ابزار چند لبه هستند. این لبه ها را می توان برای تیز کردن یا تغییر اندازه رزوه از روی سر حدیده باز کرد. به این ترتیب می توان یک سر حدیده را برای چند اندازه رزوه به کار برد. ابزار های تراش در جهت شعاعی یا در جهت مماس بر قطعه نصب می شوند که سطح تماس لبه های برنده با قطعه کمتر می شود و اصطکاک مالشی تنزل می یابد.   

در یک نوع سرحدیده لبه های برنده دایره ای شکل بوده که جهت ایجاد لبه های تیز، قسمتی از دایره برداشته شده است. فرایند خارج شدن لبه های تراش از درگیری با قطعه کار در سر حدیده های مختلف، متفاوت می باشد اما پس از ایجاد رزوه به طول مورد نظر، سرحدیده باز می گردد. در سر حدیده هایی که بر روی ماشین گرد تراش با ابزار گاه چرخان بسته می شوند، پیش از شروع رزوه کاری لبه های تراش را با یک اهرم دستی در وضعیت بسته تنظیم می کنند.   

سر حدیده های بازشو که در ماشین های پیچ تراشی و ماشین های رزوه کاری خودکار استفاده می شوند و به مکانیزم خلاص کننده ای مجهز هستند، در شروع هر دوره، کار لبه های تراش را به طور خودکار بسته می شود. ساختار حدیده گِرد شکاف‏دار قطعه ‏ای به شکل دایره بوده که در امتداد یکی از شیاره‏ ها دارای شکاف است که جهت تنظیم دقیق، با استفاده از ۳ پیچ تنظیم تعبیه شده در دسته ‏حدیده ایجاد شده است. حدیده ۲/۵ از دو قطعه آزاد تشکیل می ‏شود که در دستۀ‏ حدیده قرار می ‏گیرند. پیچ کوچکی برای تنظیم روی دستۀ ‏حدیده قرار گرفته است. حدیدۀمهره‏ ای؛ دارای ساختار ۶ گوشه ای بوده که رزوه جدید ایجاد نمی‏ کند، بلکه کار آن « ترمیم » رزوه ‏های آسیب دیده است.

سوراخ کاری و خزینه کاری و برقو کاری

سوراخ کاری:

عملیات گرد تراشی، در داخل سطوح کار، برای ایجاد سوراخ هایی با قطر و طول مشخص را سوراخ کاری می گویند. در فرایند سوراخ کاری، سطوحی را که می خواهند سوراخ شود، آماده می کنند.

سوراخ کاری نوعی فرایند برش است که با استفاده از مته یک سوراخی با مقطع دایره ای روی قطعات ایجاد می شود. مته نوعی ابزار برش است که از مقاطع مختلف تشکیل شده که با سرعت گردش می کند. در اثر پیشروی، لبه های مته نیروی زیادی به قطعه وارد کرده و سوراخ کاری انجام می گردد. حرکت برشی اولیه، چرخش مته است. در حالی که پیشروی، حرکت مته در امتداد محور دوران آن به درون قطعه کار می باشد.

ماشین های مته (دریل): دریل یا به اصطلاح عامیانه دلر وسیله‌ای است که با حرکت دورانی سریع برای سوراخ کردن به کار می‌رود. دریل‌ها با توجه قدرتی که دارند از سوراخ کاری چوب تا فلزات و حتی در بتن می‌توانند به کار گرفته شوند. ماشین های مته به سه گروه دستی، رومیزی و ستونی تقسیم بندی می شود. عمل حرکت و دوران در نوع دستی هم با جریان برق و هم با نیروی دست انجام می شود. در نوع رومیزی و ستونی دوران محور اصلی دستگاه به وسیلۀ الکتروموتور انجام می گیرد. معمولاً برای ایجاد سوراخ هاى گرد از ماشین هاى ابزارى به نام ماشین مته (دریل) استفاده مى شود. اصطلاح ماشین مته مفهوم وسیعى دارد و انواع ماشین های سوراخ کارى را در برمى گیرد. بسیارى از عملیات دیگر به جز سوراخ کارى نیز با ماشین هاى مته انجام مى شود که بعضى از آن ها سنگ زنى، خزینه زنى، برقوزنى، صیقل کارى و قلاویزکارى هستند.  با پیشرفت ابزارها، امروزه نه تنها برای سوراخ کاری، بلکه با اضافه کردن قطعاتی دیگر، می‌توان امکاناتی مانند ساب زن، گردبر، عمود بر و… را هم به این دستگاه اضافه کرد. ماشین متۀ رومیزى و ماشین متۀ پایه دار معمول ترین ماشین هایى هستند که در کارگاه هاى بزرگ و کوچک صنعتى یافت مى شود. ماشین هاى مته براى سه منظور: دوران ابزار برش (مته، مته خزینه)، پیشروى ابزار در سطح قطعه و نگهدارى قطعه کار طراحى مى شود. مته: مته ابزاری است که با حرکت دورانی آن می توان قطعات مختلف را سوراخ کاری کرد. با توجه به جنس قطعات زاویۀ مارپیچ مته در سه تیپ W-N-H انتخاب می شود: تیپ W دارای زاویۀ مارپیچ ۳۵ تا ۴۵ درجه و برای مواد نرم کاربرد دارد، مانند آلومینیم و مس. تیپ N دارای زاویۀ مارپیچ ۱۶ تا ۳۰ درجه و برای سوراخ کاری مواد سخت و فولاد ریخته کاربرد دارد. تیپ H دارای زاویۀ مارپیچ ۱۰ تا ۱۳ درجه و برای سوراخ کاری لاستیک سخت، برنج، برنز کاربرد دارد. مته را از نظر جنس به سه دسته تقسیم می کنند: ۱- مته WS  این نوع مته دمای ۲۰۰ درجۀ  سانتی گراد را در هنگام براده برداری تحمل می کند. ۲- مته SS یا HSS این نوع مته دمای ۶۰۰ درجۀ سانتی گراد را در هنگام براده برداری تحمل می کند. ۳- مته HM این نوع مته دمای ۹۰۰ درجۀ سانتی گراد را در هنگام براده برداری تحمل می کند. متۀ نوک الماسه بیشتر برای سوراخ کاری سطوح بتونی به کار می رود.

خزینه کاری: خزینه کاری عبارت است، براده برداری از قسمت فوقانی محل سوراخ کاری شده با ابزاری با نام متۀ خزینه برای ایجاد شکل مناسب برای قرارگیری گل پیچ در آن. وقتی می‌خواهید از سوراخ‌های ایجاد شده در قطعات برای پیچ‌گذاری استفاده کنید، لازم است سر سوراخ‌ها خزینه شود. این کار را با متۀ خزینه به وسیلۀ دریل دستی یا برقی انجام دهید. پس از این‌که سوراخ اصلی را انجام دادید، متۀ خزینۀ مناسب را به دریل سوار کرده آن را به اندازه لازم خزینه کنید. معمولاً وقتی پیچ مورد نظر شما طوری در خزینه سوراخ قرار گرفت که با سطح قطعه کار همرو شد، این اندازه برای سوراخ خزینه کافی است. از آن جا که اکثر سوراخ کاری ها به منظور تامین فضای ابزارک های اتصال مانند پیچ ها، پرچ ها و میخ پرچ ها، پین و خار و گوه، انجام میشوند، طرح کلی سوراخ باید با جای گیری وشیوه ی خارج کردن ابزارک خود سازگار شده و در حین کار مزاحمتی ایجاد نکند.

برقو کاری: بُرقو ابزاری است برای بزرگ‌تر کردن یا گرد کردن سوراخ‌های ایجادشده با مته. برقوها می‌توانند توپر باشند و در ابزارگیر نصب شوند یا توخالی باشند و روی دُرن سوار شوند. برقوها ممکن است از نوع پهلوتراش یا نوک ‌تراش باشند. برقوها خیاره‌ها (شیارها)ی طولی مستقیم یا مارپیچی و دندانه‌های مجزا روی ساقۀ مخروطی یا استوانه‌ای دارند. به گشاد کردن یا بزرگ کردن سوراخ قطعات فلزی با برقو، برقوکاری گفته می‌شود. یک برقوی دستی تنظیم‌پذیر در محدوده‌ای کوچک برای نمونه از ۱۳٬۵ تا ۱۵٬۵ میلی‌متر قابل تنظیم است. برقو از سه قسمت تشکیل شده‌است: بدنه، دم، لبه‌های برنده برقو را می‌توان با دست و یا با دریل چرخانید. در صورتی‌که با دریل به‌کار گرفته شود سرعت آن نباید بیشتر از RPM ۵۰ باشد. برقوها از فولاد سخت ساخته می‌شوند و لازم است در جعبه‌های چوبی دیواره‌دار نگهداری شوند تا به یکدیگر اصابت نکنند.

براى دقیق کردن اندازه و نیز پرداخت کارى بدن هی سوراخ ها از عملیاتى موسوم به برقوزنى استفاده مى شود. براى این منظور باید سوراخ را به اندازه ی ۰/۴ میلى متر کوچک تر از قطر اصلى سوراخکارى کرد و آنگاه با برقو به اندازه ی مورد نظر رسانید. براى ورود راحت تر برقو به داخل سوراخ قطعه کار برقو داراى شیب مخروطى ملایمى است. از این رو، براى آن که دقت دلخواه در سر سوراخ به دست آید پس از برقو زدن کامل بدنه سوراخ باید عملیات برقوزنى را تا هنگامى که انتهاى برقو به اندازه ی ۴۰ میلى متر از انتهای سوراخ خارج شود ادامه داد.

برقو را هرگز نباید در جهت خلاف تیغه هاى آن به دوران در آورد، زیرا این عمل موجب شکسته شدن یا لب پریدگى تیغه هاى آن مى شود.

دانلود نقشه تأسیسات الکتریکی مجتمع تجاری - اداری ۱۷ طبقه ۹ واحدی

نقشه های اتوکد تأسیسات الکتریکال مجتمع تجاری - اداری در ۱۷ طبقه ۹ واحدی و ۱۲ برگ نقشه در ۱ فایل اتوکد طراحی شده مطابق استاندارد IEC و مقررات ملی ساختمان ایران (مبحث سیزدهم) و نشریه ۱۱۰ سازمان برنامه و بودجه با طراحی منحصر به فرد آموزشی و زیربنای ۳۷۹۰ مترمربع (واحد جامع) و جزئیات اجرایی الکتریکال فوق العاده حرفه ای.

برخی از مهم ترین متعلقات این آلبوم نقشه:

۱- جزئیات اجرایی الکتریکال منحصر به فرد به صورت بلوک های اتوکد؛

۲- نقشه های اتوکد روشنایی؛

۳- نقشه های اتوکد تغذیه پریز و تجهیزات؛

۴- نقشه های اتوکد تلفن و شبکه و مانیتورینگ طبقات؛

۵- نقشه های اتوکد سیستم دوربین های مدار بسته؛

۶- نقشه های اتوکد اعلام حریق؛

۷- نقشه های اتوکد زنگ اخبار و درب بازکن؛

۸- نقشه های اتوکد برق UPS؛

۹- نقشه های اتوکد جانمایی تابلو برق ها؛

 

 

 خرید و دانلود: ۵۰.۰۰۰ تومان

 حجم: ۴۷.۵۶ مگابایت

 موبایل: [phone]    

 

 

جهت خرید این محصول ابتدا با این شماره تماس بگیرید.

دانلود نقشه تأسیسات الکتریکی مجتمع تجاری - مسکونی ۱۳ طبقه ۷ واحدی

نقشه های اتوکد تأسیسات الکتریکال مجتمع تجاری - مسکونی در ۱۳ طبقه ۷ واحدی و ۸۳ برگ نقشه در ۳ فایل اتوکد طراحی شده مطابق استاندارد IEC و مقررات ملی ساختمان ایران (مبحث سیزدهم) و نشریه ۱۱۰ سازمان برنامه و بودجه با طراحی منحصر به فرد آموزشی و زیربنای ۶۵۰ مترمربع (واحد جامع) و جزئیات اجرایی الکتریکال فوق العاده حرفه ای.

برخی از مهم ترین متعلقات این آلبوم نقشه:

۱- جزئیات اجرایی الکتریکال منحصر به فرد به صورت بلوک های اتوکد؛

۲- نقشه های اتوکد روشنایی؛

۳- نقشه های اتوکد تغذیه پریز و تجهیزات؛

۴- نقشه های اتوکد تلفن و شبکه و مانیتورینگ طبقات؛

۵- نقشه های اتوکد سیستم دوربین های مدار بسته؛

۶- نقشه های اتوکد اعلام حریق؛

۷- نقشه های اتوکد آنتن و ماهواری مرکزی؛

۸- نقشه های اتوکد فن کوئل و کابل کشی به کنترل هواسازها؛

۹- نقشه های اتوکد تابلوهای برق؛

۱۰- نقشه های اتوکد جداول، توضیحات، رایزرها، علائم و ...

 

 خرید و دانلود: ۵۰.۰۰۰ تومان

 حجم: ۱۲.۲۴ مگابایت

 موبایل: [phone]    

 

 

جهت خرید این محصول ابتدا با این شماره تماس بگیرید.

دانلود نقشه تأسیسات الکتریکی مجتمع دانشگاهی ۸ طبقه

نقشه های اتوکد تأسیسات الکتریکال یکی از دانشکده های دانشگاه دولتی در ۸ طبقه و ۷۱ برگ نقشه در ۱۱ فایل جداگانه اتوکد طراحی شده مطابق استاندارد IEC و مقررات ملی ساختمان ایران (مبحث سیزدهم) و نشریه ۱۱۰ سازمان برنامه و بودجه با طراحی منحصر به فرد آموزشی و زیربنای ۲۴۰۰ مترمربع (واحد جامع) و جزئیات اجرایی الکتریکال فوق العاده حرفه ای.

برخی از مهم ترین متعلقات این آلبوم نقشه:

۱- جزئیات اجرایی الکتریکال منحصر به فرد به صورت بلوک های اتوکد؛

۲- نقشه های اتوکد روشنایی؛

۳- نقشه های اتوکد تغذیه پریز و تجهیزات؛

۴- نقشه های اتوکد تلفن و شبکه و مانیتورینگ طبقات؛

۵- نقشه های اتوکد سیستم دوربین های مدار بسته؛

۶- نقشه های اتوکد اعلام حریق؛

۷- نقشه های اتوکد هماهنگی؛

۸- نقشه های اتوکد فن کوئل و کابل کشی به کنترل هواسازها؛

۹- نقشه های اتوکد سینی کابل؛

۱۰- نقشه های اتوکد تابلو تک خطی تابلو؛

۱۱- نقشه های اتوکد سیستم ارتینگ،سیستم صوتی و پیچینگ؛

۱۲- انواع جزئیات، جداول، توضیحات، رایزرها ، علائم و ...

 

 خرید و دانلود: ۵۰.۰۰۰ تومان

 حجم: ۱۵.۳۴ مگابایت

 موبایل: [phone]    

 

 

جهت خرید این محصول ابتدا با این شماره تماس بگیرید.

اره کاری

تعریف اره کاری:

از اره کاری به منظور بریدن و ایجاد شیار در قطعات استفاده می شود. با استفاده از فرایند اره کاری می توان با براده برداری از قطعۀ کار به وسیلۀ تیغه اره، شیار ایجاد نمود. از اره کاری به منظور بریدن و یا ایجاد شیار در قطعات استفاده می شود. 

تیغه اره:

اندازه اسمی اره با طول تیغه اره ارتباط مستقیم دارد، به گونه ای که انداز  اسمی آن را از ۲۵۰ تا ۳۰۰ و عرض ۱۲ تا ۱۵ و ضخامت ۰/۶ تا ۰/۸ می سازند. اندازه اسمی هر تیغه اره برابر با فاصله خط المرکزین دو سوراخ روی سطح تیغه است. تیغه اره ها در دو انتها دارای سوراخی هستند که به کمان اره متصل می شود. تیغه اره هایی که برای مصارف دستی ساخته می شوند دارای اندازه های مختلفی هستند و برحسب تعداد دندانه در واحد طول مشخص می شود. معمولاً تعداد دندانه در هر اینچ از طول ۱۴، ۱۸، ۲۴ و ۳۴ است. هر چه تعداد دندانه در  واحد طول زیادتر باشد تیغه اره دندانه ریزتر خواهد بود.

تیغ اره ها انواع گوناگونی دارند، از جمله: 

تخت کمانی، لنگ، چاقوئی، خشکه‌بر، دستی، دیسکی، دورکند، فولادبر، الماسه، سنگبری و غیره. 

در بسیاری از اره‌های برقی از تیغ‌ارۀ مدور استفاده می‌شود. دندانه‌های تیغ‌اره گاه نامتقارن هستند و برش به‌وسیلۀ آن ها تنها در یک سو امکان پذیر است.

دسته بندی تیغه اره ها از نظر تعداد دندانه:

تیغه اره ها از فولاد سخت تهیه می شود و در انواع مختلف وجود دارند:

۱. برای بریدن قطعات نرم مسی و آلومینیمی و مواد مصنوعی از تیغه اره های دندانه درشت که ۱۴ تا ۱۶ دندانه در هر اینچ دارد استفاده می شود.

۲. در اره کاری قطعات فولادی تا استحکام ۶۰۰ نیوتن بر میلی متر مربع، برنج و مفرغ از تیغه اره های دندانه متوسط که ۱۸ تا ۲۲ دندانه در هر اینچ دارد استفاده می شود.

۳. قطعاتی را که جنس آن ها از فولاد با استحکام بیش از ۶۰۰ نیوتن بر میلی متر مربع و چدن و فلزات سخت هستند از تیغه اره های دندانه ریز ۲۸ تا ۳۲ دندانه در هر اینچ استفاده می شود.

۴. برای برش ورق های نازک یا لوله های جدار نازک ریزترین دندانه توصیه می شود (۳۲ دنده در هر اینچ).

تشریح تیغه اره و مشخصات آن: دندانه های تیغه اره مانند گوه های کوچکی است که به ترتیب و پشت سر هم قرار گرفته اند و می توانند از روی قطعه کار براده برداری کنند. تیغه اره های دستی را دو دو نوع یک طرفه و دو طرفه می سازند. طول تیغه اره فاصلۀ خط المرکزین سوراخ های آن می باشد. در دندانه های تیغه اره، زاویه های زیر مشاهده می شود: زاویۀ آزاد (a):  زاویۀ بین سطح آزاد گوه و سطح براده برداری را زاویۀ آزاد می نامند. وجود این زاویه برای درگیر شدن ابزار با کار لازم بوده و سطح اصطکاک را نیز تقلیل می دهد. زاویۀ گوه (b):  زاویۀ بین دو سطح گوه را زاویۀ گوه و محل برخورد آن ها را لبۀ برنده می گویند. زاویۀ گوه را در تیغه اره های دستی که برای بریدن فلزات از آن ها استفاده می شود؛ برابر ۵۰ درجه انتخاب می کنند. زاویۀ براده (g):  زاویۀ محصور بین سطح برادۀ گوه « سطحی که براده روی آن حرکت کند » و صفحۀ عمود بر سطح براده برداری شدۀ قطعۀ کار را زاویۀ براده می نامند. مقدار زاویۀ براده در تیغه اره های دستی به جنس قطعۀ کار بستگی دارد و مقدار آن برای بریدن فلزات نرمی که دارای برادۀ طویل می باشند به اندازۀ ۱۰ درجه و برای بریدن فلزات سخت صفر درجه در نظر گرفته شده است. گام دندانۀ تیغه اره ها (فاصلۀ تقسیمات) را برای بریدن فلزات نرم زیاد و برای بریدن فلزات سخت، کم انتخاب می کنند. برای جلوگیری از گیر کردن تیغه اره ها در هنگام برش، تدابیری به کار برده شده است تا عرض بیشتر از ضخامت تیغه اره باشد. برای این منظور از روش های نشان داده شده در شکل روبرو استفاده می شود.

انواع تیغه اره از نظر گام: گام دندانۀ تیغه اره ها « فاصلۀ رأس یک دندانه تا رأس دندانۀ بعدی » بر حسب نوع و جنس کار متفاوت می باشد. برای بریدن فلزات سخت تر از تیغه اره های دنده ریز و برای بریدن فلزات نرم از تیغه اره های دنده درشت استفاده می شود. هم چنین برای اره کاری قطعاتی که دارای ضخامت کم می باشد تیغه ارۀ دنده ریز و برای اره کاری قطعاتی که دارای طول برش بلندی می باشند تیغه ارۀ دنده درشت به کار برده می شود.

جنس تیغه اره ها:  جنس تیغه اره ها را برای بریدن فلزات نرم « آلومینیوم، مس و فولادهای نرم » از فولاد ابزار سازی غیر آلیاژی و برای بریدن فلزات سخت « چدن و فولادهای سخت » از فولاد ابزار آلیاژی « تندبر » انتخاب می کنند.

به طور کلی دو نوع جنس برای تیغه های اره آهن بر در نظر می گیرند یکی HCS یا High Carbon Steel می باشد که برای کاربردهای عمومی بریدن به کار می رود و دیگری HSS یا High Speed Steel می باشد که گران تر است و دوام بیشتری نسبت به اولی دارد و برای برش متریال های سختی همچون فولاد استنلس استیل می توانید از آن استفاده کنید.

بعد از مدتی استفاده از اره آهن بر تیغه های آن یا شکسته می شود و یا دچار سایش می شوند که نیاز به تعویض دارند و برای این کار کافی است که پیچ انتهای اره را شل کنید و تیغه را بیرون بیاورید و تیغۀ جدید را جایگزین کنید.

کمان ارۀ دستی: کمان اره یا ارۀ آهن‌بر نوعی اره است که دارای کلافی فلزی است و تیغۀ آن باریک و با اندازۀ دندانه‌های مختلف می‌باشد. کمان اره دارای یک بدنه فلزی و دو فک است. یکی از فک ها متغیر است و در موقع تعویض تیغه اره در محل خود جلو و عقب می رود و فک دیگر ثابت است. برای هدایت تیغه اره های دستی، آن ها را در کمان اره می بندند. کمان اره از کمان، دسته و فک های نگهدارندۀ تیغه، مهرۀ خروسکی و دو عدد پین تشکیل شده است.

تجهیزات کارگاهی مورد استفاده در اره کاری: ۱. میزکار: برای این که بتوان با تسلط کامل و خستگی کمتر روی قطعات نسبتاً کوچک کارهایی مانند خط کشی، اره کاری و سوهان کاری را انجام داد؛ از میزی به نام میز کار استفاده می شود. میز کار بایستی محکم و سنگین بوده و در ضمن کار لرزش نداشته باشد. ارتفاع میز کار از کف کارگاه در حدود ۸۰ سانتی متر در نظر گرفته می شود. برای تسهیل در انجام کارهای براده برداری، روی میز کار گیره ای نیز نصب می گردد. ۲. گیرۀ موازی: این گیره دارای دو فک موازی می باشد، که یکی از آن ها ثابت و دیگری متحرک است. برای تأمین حرکت فک متحرک از پیچ و مهره استفاده شده است.  گیره های موازی را معمولاً از چدن خاکسری مخصوص و یا فولاد دیخته گری تهیه می کنند. به همین دلیل در مقابل ضربه و نیروهای زیاد حساس بوده و بایستی از خمکاری و چکش کاری سنگین روی آن ها خودداری نمود. برای افزایش مقاومت قسمتی از فک ها که با کار در تماس می باشد؛ جنس آن ها را از فولاد انتخاب کرده و برای جلوگیری از سر خوردن قطعۀ کار روی آن ها را آج می زنند. برای افزایش راندماندر موقع کار روی گیره، لازم است ارتفاع سطح گیره متناسب با قد شخصی باشد که از آن استفاده می کند. مناسب ترین ارتفاع سطح گیره ارتفاعی است که وقتی در کنار آن می ایستیم سطح گیره به اندازۀ ۵ تا ۸ سانتی متر پایین تر از آرنج قرار گرفته باشد. چون ارتفاع میز کار ثابت می باشد می توان با قرار دادن زیر پایی چوبی مناسبی برای افراد قد کوتاه، ارتفاع گیره را تنظیم نمود و یا از گیرۀ قابل تنظیم مطابق شکل کمک گرفت.

اره لنگ:

دستگاهی است که عمل برش قطعات را به صورت خودکار انجام می دهد. ساز و کار عملکرد آن به صورت مکانیکی است و به وسیلۀ انتقال حرکت الکتروموتور به چرخ لنگ، عمل رفت و برگشت کمان اره را فراهم می کند. ارۀ لنگ به این منظور طراحی می‌شوند که عملیات برش از صورت دستی خارج و به صورت عمل مکانیکی در آید. این نوع ماشین می‌تواند کار را بسیار سریع تر و دقیق تر از اره‌های دستی انجام دهد. اره لنگ‌ها به اقتضاء نیازها صنعتی در انواع گوناگون ساخته می‌شوند. میز کار بیشتر این اره‌ها مجهز به گیره‌ای است که می‌تواند نسبت به امتداد تیغه راه موازی یا مورب باشد. بسیاری از میزها دارای شیارهای صلیب شکلی برای نصب ادوات مخصوص گیرش هستند.

برای کم و زیاد کردن مقدار نیروی وارده از طرف تیغه نسبت به کار، شیر هیدرولیکی تعبیه شده است که با چرخش شیر تنظیم آن می توان مقدار برش را کاهش یا افزایش داد. میزان کورس در حرکت رفت و برگشت در این دستگاه ها به انداز هی طول تیغه است. عمل برش زمانی که تیغه در مرحله برگشت است انجام می گیرد و در مرحل هی رفت تیغه از سطح برش قطعه کار جدا می شود.

برای این که این نوع اره بتواند برش را به خوبی انجام دهد قطعۀ کار باید محکم در گیره بسته شود. اگر قطعۀ کار در گیره لق بزند تیغه می‌شکند. تقریباً همۀ اره لنگ‌ها در حرکت بازگشت تیغه را از سطح کار بالا می‌گیرند. این ویژگی مانع از کند شدن تیغه بر اثر مالش بیهوده با قطعۀ کار در هنگام بازگشت به نقطه شروع می‌شود.

یکی دیگر از تجهیزات بسیاری از اره لنگ‌ها کلید ایمنی خودکار است که اگر تیغه در هنگام کار شکسته شود به طور خودکار ماشین را متوقف می‌کند. کلید ایمنی از هرگونه آسیبی که در صورت ادامه کار ماشین یا تیغه شکسته ممکن است رخ دهد جلوگیری می‌کند. اره‌های نواری برقی نیز برای ماشینی کردن برش فلزات طراحی می‌شوند. 

سوهان کاری

تعریف سوهان کاری:

سوهان کاری یکی از روش های براده برداری از سطوح مستوی، زاویه دار و منحنی می باشد که می تواند به وسیلۀ دست یا ماشین انجام گیرد. روش سوهانکاری در مواردی که تعداد قطعه کم و یا فرم پیچیده باشد به کار می رود. انجام کار سوهان کاری با اندازۀ دقیق و کیفیت سطح بالا، تمرین زیادی لازم دارد.

معرفی سوهان و قسمت های مختلف آن: ابزاری که در فرآیند سوهان کاری مورد استفاده قرار می گیرد، سوهان نام دارد. سوهان قطعه ای است از جنس فولاد ابزار سازی غیر آلیاژی و یا فولاد ابزار آلیاژی کرم دار؛ که پس از ایجاد دندانه های روی آن، قسمت بدنۀ آن را سخت کرده ولی دنبالۀ آن را برای جلوگیری از شکستن، نرم باقی گذاشته اند. دندانه های سوهان مشابه گوه های کوچکی می باشند که در کنار و پشت سر هم قرار گرفته اند. این دندانه ها را آج سوهان می گویند. سوهان یکی از ابزارهای دستی است که در درودگری و فلزکاری تمیز کاری و صیقل به کار می‌رود. سوهان از یک میلۀ فلزی با سطحی شیاردار و زبر و یک دسته درست شده است. از سوهان برای ساییدن و صاف کردن سطوح از جمله چوب و فلز و هم چنین در صنایع دستی مانند منبت‌کاری و معرق‌کاری استفاده می‌شود. به کار با سوهان، سوهان‌کاری گفته می‌شود. به کار برندۀ این ابزار، سوهان‌کار یا سوهان گر، به عمل یک سوهان‌کار، سوهان زدن و به قابلیت سایش‌پذیری یک سطح توسط سوهان، سوهان‌خواری می‌گویند. عملیات براده برداری از سطوح قطعۀ کار به روش دستی، به منظور ایجاد شکل و فرم نقشۀ کار روی سطح قطعۀ کار را سوهان کاری می گویند. علاوه بر این که با سوهان می توان تغییرات شکلی در کار ایجاد کرد می توان تغییرات ابعادی در جهت طول و عرض و زاویه نیز به وجود آورد و با این تغییرات می توان قطعۀ کار را به اندازۀ نقشه رساند. همان طور که در شکل بزرگ شده دندانه ها مشاهده می شود، آج های سوهان در دو امتداد مختلف ایجاد شده است؛ که یکی از آن ها را آج زیرین و دیگری را آج رویی می گویند. زاویۀ انحراف آج زیرین نسبت به محور سوهان ۵۴ درجه و آج رویی ۷۱ درجه انتخاب می شود. بدین ترتیب دندان های سوهان پشت سر هم قرار نگرفته و از ایجاد شیار روی سطح قطعۀ کار جلوگیری به عمل می آید. وقتی سوهان با فشار روی سطح قطعۀ کار کشیده می شود، دندانه های آن براده های کوچکی را از سطح قطعۀ کار جدا کرده و در فضای خالی دندانه ها جمع و در انتهای سطح، به خارج هدایت می نماید.

انواع آج سوهان: آج سوهان را با دو روش فرزکاری و ضرب زنی روی طح سوهان ایجاد می کنند. این دو نوع آج را می توان با نگاه کردن به آج سوهان و زوایای آن از یکدیگر تشخیص داد. ۱. سوهان یک آجه: آج این سوهان ها به صورت افقی یا عمودی یا مایل بر سطح سوهان زده می شود و برای قطعات با جنس نرم کاربرد دارد که به راحتی از سطح کار براده برداری می کند و چون دندانه های این سوهان در یک ردیف پشت سر هم قرار دارند، سبب خط انداختن روی سطح کار می شود که برای عمل پرداخت کار مناسب نیست. ۲. سوهان دو آجه:  آج این سوهان ها یا به روش براده برداری یا به روش ضرب های روی سطح آن ها ایجاد می شود که زاویۀ آج از آن ها متفاوت است تا دندانه ها پشت سر هم قرار نگیرد و عمل تخلیۀ براده از بین دندانه ها راحت تر انجام شود. ۳. سوهان ظریف و خشن:  برحسب تعداد دندانه های آج در یک سانتی متر (اینچ) از طول سوهان می توان ظریف و خشن بودن آن را مشخص کرد که هر چه تعداد دندانه ها بیشتر باشد سوهان ظریف تر و برای عمل پرداخت کاری مناسب تر است، و هر چه تعداد دندانه ها کمتر باشد سوهان برای عملیات خشن کاری به کار گرفته می شود.

تعداد آج موجود در یک سانتی متر از طول سوهان معرف ظرافت سوهان بوده و آن ها را بر حسب ظریف یا خشن بودن سوهان استاندارد کرده اند. علامت مشخصۀ ظریف یا خشن بودن سوهان با شماره های از ۰ تا ۴ مشخص می شود:

۰: خیلی خشن

۱: خشن

۲: متوسط

۳: ظریف

۴: خیلی ظریف

بر حسب کیفیت سطح کار و حجم سوهان کاری ممکن است که از سوهان های خشن، متوسط و یا ظریف برای براده برداری استفاده نمود.

اندازه اسمی سوهان: اندازه اسمی سوهان عبارت است از اندازۀ سر سوهان تا شروع دنبالۀ آن. سوهان را با طول های ۸۰، ۱۰۰، ۱۲۵، ۱۶۰، ۲۰۰، ۲۵۰، ۳۱۵، ۳۷۵ و ۴۵۰ میلی متر تولید می کنند.

انواع مقطع سوهان:

سوهان ها با مقاطع مختلف ساخته می شوند که کاربرد آن ها به اختصار به شرح زیر است:

۱. سوهان معمولی: 

لبۀ این سوهان ها صاف است و آج ندارد؛ بنابراین از این نوع سوهان ها برای سوهان کاری کنج هایی استفاده می شود که فقط یک وجه آن باید سوهان کاری شود.

۲. سوهان تخت: 

براى سوهان کاری به منظور تخت و صاف کردن سطوح استفاده می شود.

۳. سوهان چهار پهلو: 

برای ایجاد شیارها و شکاف ها و گوشه های راست استفاده می شود.

۴. سوهان مثلثی یا سه گوش: 

برای سوهان کاری گوشه های تیز و تحت زاویه استفاده می شود.

۵. سوهان گرد: 

برای بزرگ کردن سطح سوراخ ها و سوهان کارى سطوح خمیده و قوس دار استفاده می شود.

۶. سوهان نیم گرد: 

برای عملیات تکمیلی سطوح قوس دار استفاده می شود.

میگر

میگر یا تستر عایقی وسیله ای است برای اندازه گیری مقاومت های بسیار بزرگ معمولاً تا ۲ گیگا اهم  با ولتاژ تست تا ۵ کیلوولت می باشد و جهت سنجش مقاومت عایقی کابل ها، موتورها، ترانسفورماتور ها ، ژنراتورها و سایر تجهیزات الکتریکی استفاده می شود. برای اندازه گیری چنین مقاومت هایی معمولاً به ولتاژ زیادی نیاز است. در بعضی از این نوع دستگاه ها، ولتاژ تست به ۱۰KV نیز می رسد ولتاژ معمول این نوع دستگاه های اندازه گیری، بین ۱۰۰ ولت تا ۱۰ کیلو ولت است. دستگاه میگر از یک دستگاه نسبت سنج تشکیل شده است.

منبع ولتاژ مورد نیاز دستگاه معمولاً متناوب است و آن را به دو صورت ایجاد می کنند:

ü در روش اول با استفاده از یک منبع تغذیه DC ولتاژ DC را به کمک اسیلاتور (نوسان ساز) تبدیل به Ac می کنند و آن گاه به کمک ترانسفورماتور ولتاژ متناوب خروجی اسیلاتور را به هر مقدار دلخواه افزایش داده می شود .

ü در روش دوم به کمک یک ژنراتور ساده که محرک آن دست است، ولتاژ Ac تولید می شود.

ارت سنج

ارت تستر یا ارت سنج و یا همان دستگاه تست مقاومت زمین شبیه میگر برای اندازه گیری مقاومت طراحی گردیده با این تفاوت که مقاومت زمین بسیار کمتر از عایق های معمول می باشد. در حقیقت رنج میگر در بازه مگا اهم و تستر مقاومت زمین در حدود اهم می باشد.

از دستگاه تست مقاومت زمین(ارت تستر) معمولاً برای اندازه گیری مقاومت بین دو نقطه زمین در حدود 5 یا 10 اهم است استفاده می کنند. ارت تسترها معمولاً دارای سه عدد کانکشن هستند که به کمک میله ای فلزی امکان اتصال به زمین داشته و به نام الکترودهای جریان، زمین، و پتانسیل شناخته می شوند.

ایمنی و جلوگیری از برق گرفتی مهم ترین اصل در طراحی سیستم برق ساختمان است. لذا جهت رفع خطر برق گرفتگی، از روش زمین کردن دستگاه های برقی استفاده می کنند. بدین صورت که بدنه فلزی دستگاه ها را به زمین متصل می کنند. لذا با احداث چاه ارت، و اتصال رسانایی از ساختمان تا زمین این امنیت تامین می شود. الزاماً وجود پریزهای ارت دار معرف داشتن چاه ارت نیست و باید طبق قانون نظام مهندسی طبق قوانین ارتینگ چاه حفر و طبق استاندارد ساختمان به ارت متصل شود. چاه ارت طبق قوانین و استانداردها ایجاد شده باید شرایطی جهت کسب مجوز داشته باشد. مقاومت چاه ارت بسیار حائز اهمیت است و باید مقدار کمی باشد. 

به طور مثال برای ساختمان های مسکونی مقاومت باید زیر 2 اهم باشد. لازم است سالی یکبار این مقاومت تست شود تا در صورت افزایش آن اصلاحات لازم صورت گیرد. هم چنین در بیمارستان ها و شرکت هایی با شبکه های کامپیوتری و سرور وجود چاه ارت الزامی ست.

اندازه گیری مقاومت زمین با ارت سنج سه سیمه با استفاده ار دو میخ کمکی از متداول ترین روش های اندازه گیری ارتینگ چاه می باشد. در این روش از یک الکترود و دو میخ کمکی استفاده می شود که در یک راستا و در فواصل معین "حدود 5 الی 10 متر از یکدیگر" قرار می گیرند و با استفاده از سیم های رابط کابل ارت سنج به دستگاه متصل می شود.

دستگاه ارت تستر افت پتانسیل را در ناحیه بین الکترود و میخ کمکی نزدیک به الکترود اندازه میگیرد و در ادامه دستگاه با ایجاد جریان متناوب ثابت با دورترین میخ کمکی به صورت خودکار میتواند با استفاده از قانون اهم V=IR مقدار مقاومت زمین را محاسبه کند.

کلمپ متر

کلمپ‎ متر یا آمپر‏متر چنگکی ابزار سودمندی است که به مهندسان امکان اندازه گیری جریان الکتریکی ( آمپر) را به سهولت می دهد. برای استفاده از کلمپ متر کافیست قسمت چنگکی تجیهز را در اطراف سیم حامل جریان قرار داده و بدون نیاز به اتصال پراب و قرار دادن به صورت سری آمپر متر مقدار جریان را اندازه گیری کنید. در حقیقت تئوری اندازه گیری آمپرمتر چنگکی بر مبنای خواص قانون فیزیکی است که ثابت می کند اطراف سیم حامل جریان میدان مغناطیسی وجود دارد که متناسب است با مقدار جریان یا آمپر سیم. در عمل در بسیاری از کلمپ آمپر متر ها از اثر هال در اندازه گیری میدان مغناطیسی اطراف سیمی که چنکگ یا کلمپ را احاطه کرده استفاده کرده و ولتاژی متناسب با میدان به وسیلۀ آن آشکار ساز نیمه رسانای اثر هال حس می شود و به کمک میکروپروسسور داخل دستگاه به جریان معادل تبدیل می گردد. امروزه استفاده از آمپر متر کلمپی در نصب تجیهزات ابزار دقیق، اتوماسیون صنعتی و هم چنین آزمایشگاه های الکترونیک یا کارگاه های برق و ... رایج است.  

کلمپ آمپرمترها می توانند به عنوان یک مولتی متر نیز قابل استفاده باشند. هم چنین می توانند در سایز های مختلف کوچک وبزرگ باشند. یا به صورت میلی کلمپ آمپرمتر باشند. هم چنین سایز دهنه کلمپ ها دراندازه های مختلف وجود دارند.

کلمپ یا کلمپ متر در یک انبرک است که در اغلب موارد دارای یک یا دو فک متحرک است، اغلب کلمپ متر های رایج یک شاسی دارند که با فشار دادن این شاسی دهانه کلمپ باز شده و سیم حامل جریان در بین دو فک کلمپ قرار می گیرد. پس از از قرار گرفتن سیم حامل جریان در کلمپ و بسته شدن کامل فک های کلمپ می توانید جریان عبوری از سیم حامل جریان را مشاهده نمایید.

فک کلمپ متر ها در حقیقت دارای یک هسته (معمولا آهنی یا فریتی) است که با بسته شدن فک ها تشکیل یک حلقه بسته می دهد و میدان مغناطیسی اطراف سیم حامل جریان که ناشی از جریان الکترون ها در سیم است، در این حلقه القا شده و بدین وسیله تشخیص می دهند که جریان عبور از سیم چه میزان است. بنابراین رعایت نکات زیر در هنگام استفاده از کلمپ ضروری است.

کلمپ متر ها تنها می توانند جریان عبوری از سیم و پارامتر های مربوط به جریان را به شما نشان دهند. اغلب کلمپ های موجود در بازار فقط جریان AC را نمایش می دهند و به علت استفاده از ترانس جریان (CT) نمی توانند جریان DC را نمایش دهند، البته این به معنی عدم وجود کلمپ متر های DC نیست ، اما کلمپ مترهای DC و AC معمولا قیمت بالاتری نسبت به کلمپ متر های AC دارند. پس در هنگام خرید کلمپ به این نکته توجه فرمایید که کلمپ شما چه نوع جریانی را اندازه گیری می کند.

کلمپ های DC معمولا از اثر هال برای اندازه گیری جریان درون حلقه استفاده می نمایند، سنسور های اثر هال (Hall Effect) بر خلاف ترانس های جریان (CT) هم جریان های AC و هم جریان های DC را می توانند اندازه گیری نمایند. این نوع کلمپ ها، دارای دقت بیشتری نسبت به کلمپ های ترانسی هستند.

کلمپ متر ها انواع گوناگونی دارند، بعضی از کلمپ متر ها فقط جریان را اندازه می گیرند، اما بعضی متفاوت ترند و در کنار کلمپ جریان، همانند مولتی متر های معمولی دارای پراب هایی برای اندازه گیری ولتاژ، مقاومت، دما و … نیز هستند. اما در نظر داشته باشید با استفاده از قسمت کلمپ یک کلمپ متر نمی توانید ولتاژ را اندازه گیری نمایید.

در صورتی که قصد خرید کلمپ متر دارید سعی کنید کلمپ متر های مرغوب تهیه نمایید و حتما در هنگام خرید دقت مورد نظرتان را تست نمایید زیرا برخی کلمپ متر ها که قیمت ارزانتری دارند ، دقت پایینی دارند و نمی توانند جریان های کم را به شما نشان دهند و در صورتی که شما به دقت بالایی برای اندازه گیری جریان نیاز دارید ممکن است نتوانید از کلمپ مترتان به خوبی استفاده نمایید.

گوس متر

گوس متر ابزاری بررای اندازه گیری میدان الکترومغناطیس EMF/ELF با سرعت نمونه برداری ۲.۵ بار در ثانیه برای یک محور در بازه ۲۰/۲۰۰ میکروتسلا می باشد.

تستر میدان مغناطیسی با قابلیت اندازه گیری میدان مغناطیسی در سه جهت که به گوس متر یا شدت سنج میدان مغناطیسی معروف است. در الکترو مغناطیس کلاسیک تعریف میدان مغناطیسی به صورت « میدان حاصل از بار الکتریکی در حال حرکت در اطراف آن » می‌باشد.

امکانات:

ü اندازه گیری قدرت میدان الکترومغناطیس EMF/ELF

ü رنج اندازه گیری:  200/2000mG, 20/200μT  

ü دقت دستگاه:6dgt+2.5%) at 50Hz/60Hz) ±

ü دقت قرائت: 0.1/1mG. or 0.01/0.1μT

ü پهنای باند :HZ 300~30

ü سنسور تک محوره

ü سرعت نمونه برداری: 2.5 بار در ثانیه

ü قابلیت ثابت نگه داشتن بیشترین مقادیر

میکرو متر

میکرومتر، یا ریزسنج، ابزاری برای اندازه‌گیری طول با دقت زیاد است.

میکرومتر برای اندازه‌گیری قطعاتی که بایستی دقیق تراشیده شوند به‌کار گرفته می‌شود. دقت میکرومتر به‌مراتب بیشتر از دقت کولیس‌ها است. میکرومترها ازنظر سیستم اندازه‌گیری مانند کولیس دو نوعند که آن ها را میکرومترهای اینچی و میکرومترهای میلیمتری می‌نامند. میکرومتر از بخش‌های مختلفی تشکیل شده‌است، که عبارتند از: فک ثابت، فک متحرک، استوانهٔ مدرج و یا همان خط‌کش میکرومتر، پوستهٔ مدرج یا ورنیهٔ میکرومتر، و کمانی که برای گرفتن میکرومتر از آن استفاده می‌شود. در قسمت انتهایی میکرومتر یک جغجغه است و اهرمی که در هنگام اندازه‌گیری قفل می‌شود.

زاویه سنج

اغلب اشتباهات رایج در پروژه های کاری به دلیل انتخاب نادرست وسیله سنجش و علامت زنی مناسب رخ می دهند. زاویه سنج، ابزار سنجشی است که پروسه اندازه گیری را آسان و دقیق می سازد و محاسبه زوایا با این وسیله، با دقتی بالا صورت می گیرد. به وسیله زاویه سنج شما قادر خواهید بود تا زاویه های محاسبه شده را به صورتی دقیق به روی مورد کار خود منتقل کنید و اشتباهات را در پروژه کاری تان به حداقل میزان ممکن کاهش دهید. امروزه زاویه سنج ها داری صفحه نمایشی بزرگ جهت نشان دادن محاسبات انجام شده بوده که به شما کمک می کند تا اندازه ی زوایا را به راحتی بخوانید. برخی از زاویه سنج های حرفه ای حتی مجهز به دو صفحه نمایش LCD  هستند که پروسه خواندن اندازه ها را به صورتی بسیار عالی ارائه می دهند. این ابزار می تواند در نجاری؛ لوله کشی، محوطه سازی و غیره مورد استفاده قرار بگیرد.

زاویه سنج‌های اولیه شامل مثال هایی از جمله "شیب سنج Well " می شوند. بخش مهم شیب سنج Well صفحهٔ ثابت یا پایداری است که زاویه سنج بر آن قرار می گیرد. این دستگاه شامل یک صفحهٔ توخالی می‌باشد که نیمی از آن به وسیلهٔ مایعی سنگین پر شده است و صفحهٔ شیشه ای این دیسک به گونه ای مدرج شده که زاویهٔ سطح مایع را نسبت به صفحهٔ ثابت (پایدار) دستگاه نشان می دهد.

امکانات:

ü قابلیت اندازه گیری از ۰ تا ۱۸۳ درجه

ü دقت ۰.۱ درجه

ü صفحه نمایش بزرگ

ü دارای ۲ تراز حبابی در جهت قائم و افق

ü قابیلت اندازه گیری زاویه داخلی و خارجی

ü مناسب جهت کارهای دکوراسیون، نجاری، برش MDF و ...

کولیس

کولیس وسیله‌ای است که فاصلهٔ بین دو طرف یک شئ را اندازه می‌گیرد. برای این منظور کولیس را بین دو نقطۀ مطلوب قرار می‌دهیم و دو نقطه به وسیلهٔ دو فک مشخص می‌شود. سپس کولیس را بر می‌داریم حدفاصل دو ... به وسیلۀ یک ابزار اندازه‌گیری هم چون خط کش قرائت می‌شود. این وسیله کاربردهای بسیار وسیعی همچون در مهندسی مکانیک، فلزکاری، پزشکی و ... دارد.

وقتی با خط‌کش یا متر چیزی را اندازه‌گیری می‌کنید، حداکثر دقتی که برای شما اهمیت دارد، در حد میلی‌متر است. ولی گاهی لازم است این دقت را بالاتر برد. به‌عنوان مثال در نقشه‌کشی حرفه‌ای یا ماشین‌کاری CNC بعضی‌اوقات لازم است تا فاصله‌ها، قطر، عمق و ضخامت اشیا تا حد میکرومتر اندازه‌گیری شود. در این مواقع از ابزاری به نام « کولیس » استفاده می‌کنند. برای این که از صحت عملکرد کولیس مطمئن باشید، باید در مراقبت از این ابزار دقت بالایی به خرج دهید تا ضربه‌ای به آن وارد نشود. این ابزار به‌شدت نسبت به ضربه حساس است.

تاریخچۀ کولیس:

در سال ۱۳۶۳ میلادی یک نفر فرانسوی به نام پیرورنیه وسیله‌ای برای اندازه‌گیری طراحی کرد که براساس اختلاف بین دو تقسیم بندی کار می‌کرد کولیس‌های اولیه در لا به لای لاشه‌های باقی‌مانده از کشتی در نزدیکی سواحل ایتالیا یافت شده است. تاریخچۀ کشتی به شش قرن قبل از میلاد مسیح بر می‌گردد. قسمت‌های چوبی فک‌های متحرک و ثابت را نشان می‌داد. با این که استفاده از دسته‌ای از کولیس‌ها به ندرت وجود دارد، هنوز هم در روم و یونان از آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زمان سلسلۀ هان (۲۰۲ قبل از میلاد تا ۲۲۰ بعد از میلاد) چینی‌ها از کولیس‌های کشویی که آن‌ها را از برنز ساخته و روز، ماه و سال (بر اساس تاریخ و سال چینی) تولید آن را بر رویش حک می‌کردند، استفاده می‌نمودند. کولیس ورنیه‌های جدید که تا هزارم اینچ را قرائت می‌کنند، توسط فردی آمریکایی به نام جوزف. ر. براون (Joseph R. Brown) در سال ۱۸۵۱ اختراع شده‌اند. کمپانی ای به نام Brown and Sharpe برای تولید وسایل با دقت زیاد در ایالات متحده افتتاح شد. این وسیله اولین ابزار برای اندازه‌گیری دقیق بود که می‌توانست با قیمت ماشین آلات معمولی به فروش رود.

تشریح ساختمان کولیس:

کولیس از دو قسمت ثابت و متحرک تشکیل شده است؛ که قسمت ثابت آن یک خط کش مدرج منتهی به فک ثابت و متحرک آن شامل کشویی است که فک متحرک و همچنین ورنیه روی آن قرار دارد. برای کم کردن لقی و همچنین محکم کردن فک متحرک در محل دلخواه از ضامنی که روی کشو نصب شده است استفاده می گردد. در بعضی از کولیس ها جهت ثابت کردن فک متحرک، از یک پیچ محکم کننده استفاده می شود. در پاره ای از کولیس ها به قسمت متحرک، زبانه ای جهت اندازه گیری عمق، متصل شده است.

انواع کولیس: ۱- کولیس داخلی (Inside calipers) این نوع از کولیس برای اندازه‌گیری ابعاد داخلی اشیا به کار می‌رود. کولیس بالایی در شکل به صورت دستی تنظیم می‌شود. ابتدا به آرامی به آن ضربه می‌زنیم تا به داخل شی برود سپس پیچ آن را باز نموده تا پایه‌های آن کاملاً گیر دار شده و ابعاد را مطالعه می‌کنیم. کولیس پایینی در شکل به وسیلۀ پیچ قابل تنظیم است که بدون تکان دادن وسیله از محل اندازه‌گیری قابل قرائت می‌باشد. ۲- کولیس خارجی (Outside calipers) این دسته از کولیس‌ها برای اندازه‌گیری ابعاد خارجی به کار می‌روند. به کارگیری این وسیله قابلیت تکرار پذیری و نیز دقت بالایی دارد. در اندازه‌گیری ابعاد بزرگ همچون قطر یک لوله بزرگ بسیار مفید می‌باشد. ۳- کولیس ورنیه تقسیمات روی کشو کولیس را ورنیه می گویند. به وسیلۀ ورنیه امکان خواندن کسری از تقسیمات اصلی خط کش امکان پذیرمی گردد. بدیهی است که دقت وسایل اندازه گیر مجهز به ورنیه ارتباط مستقیم با نحوۀ تقسیم بندی ورنیۀ آن ها دارد. کولیس ورنیه‌، کولیس‌های دیجیتال و کولیس‌های عقربه‌ای ابعاد را به طور مستقیم و با دقت بالا اندازه‌گیری می‌کنند. این کولیس‌ها متشکل از یک خط کش با فک ثابت و یک فک دیگر که در طول خط کش لغزانده می‌شود، می‌باشند. فاصلهٔ بین جک‌ها به سه روش خوانده می‌شود.  ساده ترین روش این است که محل نشان گر قرائت گردد. هنگامی که نشان گر بین دو نشانه گذاری است، کاربر می‌تواند آن را درج کرده و از این روش دقت بیشتری را اعمال نموده است.  روش دیگر این است که شئ مورد نظر را بین دو فک قرار می‌دهیم و سپس از روی خط کش اصلی عدد نشان داده شده را می‌خوانیم (بر حسب میلی‌متر) و سپس از روی ورنیه هر خطی که بر روی خط خط کش اصلی منطبق است را خوانده و در دقت آن ضرب می‌کنیم و با عدد خوانده شده از روی خط کش اصلی جمع می‌کنیم. کولیس‌های ورنیه، دیجیتال و عقربه‌ای می‌توانند ابعاد داخلی و خارجی را اندازه بگیرند و برای اندازه‌گیری هر کدام از فک مخصوص استفاده کنند.  مقیاس ورنیه‌ها بر حسب سیستم متریک یا مقیاس‌های کوچکتر و نیز بر حسب اینچ که در قسمت بالای آن است، می‌باشد. کولیس‌های به کار گرفته شده در صنعت تا ۰٫۰۱ میلی‌متر و یا ۰٫۰۰۱ اینچ دقت دارند و در ابعادی موجودند که می‌توان از آن‌ها برای اندازه‌گیری تا ۱۸۲۹ میلی‌متر و یا ۷۲ اینچ استفاده کرد. ۴- کولیس عقربه ای به جای استفاده از کولیس ورنیه‌ها که قرائت آن‌ها نیاز به روش خاص داشت که نیاز به یادگیری دارد، می‌توان از کولیس‌های عقربه‌ای که در آن‌ها برای قرائت کسری از میلی‌متر کافی است که عدد روی عقربه را قرائت کرد، استفاده نمود. در این وسیله یک چرخ دندۀ دقیق و کوچک موجود است که بدون نیاز به قرائت مقیاس در ورنیه به همان اندازه دقیق را نشان می‌دهد. نشانگر هر یک اینچ و یا هر میلی‌متر و یا یک دهم اینچ می‌چرخد. اندازه قرائت شده از روی عقربه بایستی به آن چه که از روی خط کش قرائت می‌شود، اضافه شود. به وسیله یک پیچ می‌توان آن چه که بر روی خط کش نمایش داده می‌شود را قفل کرد. منظور این است که از حرکت عقربه جلوگیری نمود تا در قرائت اشتباهی به وجود نیاید. ۵- کولیس رقمی (دیجیتال) این کولیس‌ها از آن جایی که یک عدد واحد را بر روی نمایشگر نمایش می‌دهند و دیگر محتاج به قرائت از روی خط کش نمی‌باشد، نسبت به کولیس‌های عقربه‌ای بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از این نوع کولیس‌ها قابلیت تبدیل واحد به سانتی‌متر، میلی‌متر و اینچ را دارند. می‌توان با آن‌ها برخی اندازه‌گیری‌های دیفرانسیلی را انجام داد. کولیس‌های دیجیتال می‌توانند اندازه‌ها را در حافظهٔ خود نگه دارند. از این قابلیت می‌توان در جاهایی که کار کردن دشوار است و امکان دیدن عدد روی مانیتور نیست استفاده می‌شود. کولیس‌ها با طول معمولی، ۶ اینچ یا ۱۵۰ میلی‌متر از فولاد ضد زنگ ساخته می‌شوند که دارای دقت نسبی ۰٫۰۰۱ اینچ و ۰٫۰۲ میلی‌متر می‌باشند. تکنولو‍‍ژی مشابه در ساخت کولیس‌ها با طول بلند تر(۸ اینچ و ۱۲ اینچ) به کار گرفته شده که دقت آن‌ها برای کولیس‌های ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی‌متر، ۰٫۰۰۱ اینچ یا ۰٫۰۳ میلی‌متر و برای ۲۰۰ تا۳۰۰ میلی‌متر، ۰٫۰۰۱۵ اینچ یا ۰٫۰۴ میلی‌متر است. بسیاری از کولیس‌های ساخت چین که قیمت آن‌ها گران نیست، با دقت خوبی از لحاظ منطقی کار می‌کنند. یک مشکل این کولیس‌ها این است که هنگامی که در حالت خاموش قرار می‌گیرند، همچنان از باتری و قدرت آن استفاده می‌نمایند. یعنی در واقع آن‌ها چیزی را نمایش نمی‌دهند اما هم چنان جریان تا زمانی که تمام شود در آن‌ها برقرار است. جریان در حدود ۲۰ میکرو آمپر است که خیلی بیشتر از جریان در کولیس ها با برندهای معروف است. بعضی از مواقع وقتی که ولتاژ باتری خیلی کم شود، کولیس دیگر کار نمی‌کند. سلول‌های نقره‌ای با سلول‌های قلیایی ولتاژ برابری ایجاد می‌کنند،اما عمر آن ها برای کارایی بیشتر است. پس آن‌ها جایگزین مناسبی برای سلول‌های قلیایی هستند. کولیس‌های دیجیتال این قابلیت را دارند که یک سری از خروجی‌ها را با اتصال به کامپیوتر، در اختیار قرار دهند. یک سری مبدل‌ها وجود دارند که می‌توان با استفاده از آن‌ها خروجی‌ها را وارد برنامه‌های آماری یا جداول و یا نرم‌افزارهای مشابه نمود. همانند کولیس‌های عقربه‌ای پیچی وجود دارد که می‌تواند کولیس را در حالت اندازه‌گیری ثابت نگه دارد و از حرکت آن جلوگیری نماید.

کولیس داخلی کولیس خارجی کولیس ورنیه کولیس عقربه ای کولیس رقمی (دیجیتال)

مقایسه:

هر کدام از انواع کولیس مذکور در بالا مزیت ها و خطاهای نسبی مخصوص خود را دارند. کولیس ورنیه‌ها با دوام اند، در بلند مدت با دقت عمل می‌کنند، از میدان‌های مغناطیسی تأثیر نمی‌پذیرند و بسیار ضد ضربه‌اند. همچنین قرائت رقم آخر نسبتاً راحت می‌باشد. آن ها ممکن است هر دو مقیاس سانتی‌متر و اینچ را داشته باشند. اما کولیس ورنیه نیازمند دید مناسب چشم یا عینک بزرگ کننده برای قرائت است و ممکن است در قرائت از فاصله دور و زوایای نا مناسب، آزمایشگر دچار مشکل شود. در محیط‌های تولیدی قرائت کولیس ورنیه در طول روز مستعد خطا بوده و کارگران را آزار می‌دهد. کولیس‌های عقربه‌ای نسبتاً راحت قرائت می‌شوند و می‌توانند برا ی مقایسه در هر نقطه‌ای روی صفر تنظیم گردند. آن ها شدیداً به ضربه حساس اند و بسیار مستعد کثیف شدن چرخ دنده‌ها هستند که می‌تواند مو جب کاهش دقت شود. کولیس‌های دیجیتالی به راحتی از سیستم سانتی‌متر به سیستم اینچ تغییر می‌کند. آن ها به سادگی در هر نقطه صفر می‌شوند و در هر دو جهت قرائت را انجام می‌دهند. و در صورتی که امکان مشاهده صفحه کولیس نباشد با فشردن دکمه “ Hold ” یا با صفر کردن و بستن کولیس (که مقدار منفی اندازه‌گیری مورد نظر را نشان می‌دهد) امکان قرائت مهیا می‌شود. آن ها از نظر مکانیکی و الکترونیکی شکننده‌اند. اکثراً نیازمند باتری اند و در برابر سرما مقاومت خوبی ندارند. همچنین مقاومت معمولی در برابر ضربه دارند و در برابر کثیفی آسیب پذیر اند.

استفاده و روش استفاده:

برای خواندن اعداد روی آن ابتدا باید دقت کنیم که ردیف بالایی سیستم اینچی است و ردیف پایینی سیستم متریک است. فرض کنید میخواهیم قطر خارجی یک میله استوانه را اندازه گیری کنیم. برای اینکار استوانه را بین دو فک پایینی قرار می دهیم و سپس عدد مربوط خط کش اصلی مرکزی می خوانیم و برای شمارش خرده عدد به خط کش پایینی مراجعه می کنیم و عدد مربوط به جایی که خط های دو خط کش اصلی و خط کش پایینی دقیقا روبروی هم قرار گرفته اند را می خوانیم و با عدد اصلی جمع می کنیم تا قطر خارجی به دست آید. در اینجا عدد اصلی ۱۳ است و عدد خط کش پایینی را خوانده و در ۰.۰۲ ضرب می کنیم و با عدد اصلی جمع می کنیم. علت اینکه در ۰.۰۲ ضرب می کنیم این است که هر تقسیم بندی روی خط کش پایینی معادل ۰.۰۲ میلی متر است.

کولیس‌ها باید به درستی استفاده شوند تا بتوانند اندازه‌گیری دقیقی به ما بدهند. مثلاً برای اندازه‌گیری ضخامت یک بشقاب، کولیس ورنیه بایستی در زاویه درستی قرار گیرد تا به ما ابعاد دقیق را بدهد. برای اندازه‌گیری ابعاد گرد شکل و یا با شکل نامشخص، احتیاج به تمرین بیشتر است. دقت اندازه‌گیری برای استفاده از کولیس به شدت به مهارت کاربر بستگی دارد. فک دستگاه کولیس ورنیه باید محکم به قسمتی که می‌خواهد اندازه‌گیری شود بچسبد.

گونیا

گونیا ابزاری است به شکل مثلث از جنس فلز، پلاستیک یا چوب که از آن برای رسم زاویه قائمه و کشیدن خطی عمود بر خط دیگر یا خطی موازی با خط دیگر استفاده می‌کنند. گونیا از ابزار پرکاربرد در معماری و مهندسی و از ابزار کاربردی دانش‌آموزان در کلاس‌های ریاضیات و هندسه است. در هنگام استفاده از این محصول فشار زیادی به چشم‌ها و دستان شما وارد نمی‌شود. با این گونیا قادرید زاویه‌هایی با سه درجه‌ی مختلف رسم کنید.

گونیا دارای بدنه‎ای پلاستیکی و شفاف است. به همین دلیل این گونیا بسیار سبک است و حمل یا استفاده‌ی آن به دستان شما آسیبی وارد نمی‌کند. شفاف بودن بدنه باعث می‌شود که شما بتوانید زمینه‌ی کاغذ را ببینید و خطوط و زوایای دقیقی رسم کنید. سه زاویه‌ گونیا به ترتیب ۹۰، ۳۰ و ۶۰ درجه هستند. با این گونیا می‌توان خطی به طول حداکثر ۱۵ سانتی‌متر ترسیم کرد. درجه‌بندی روی این محصول به سانتی‌متر است و اعداد آن با مشکی پر‌رنگ مشخص شده‌اند. به‌این‌ترتیب لازم نیست در هنگام اندازه‌گیری با ترسیم فشار زیادی به چشمان خود وارد کنید.

استفاده از وسایل مناسب، ریاضی را از آنچه هست، شیرین‌تر می‌‎کند. گونیای مپد به دلیل شفافیت بدنه و اعداد پررنگ خود، برای همه‌ی دانش‌آموزان یک ابزار کاربردی است.گونیا ابزاری است به شکل مثلث از جنس فلز، پلاستیک یا چوب که از آن برای رسم زاویه قائمه و کشیدن خطی عمود بر خط دیگر و یا خطی موازی با خط دیگر استفاده می‌کنند. گونیا از ابزار پرکاربرد در معماری و مهندسی و از ابزار کاربردی دانش‌آموزان در کلاس‌های ریاضیات و هندسه است.

در برخی مواقع زبانه گونیا مدرج نمی‌باشد که در این صورت فقط برای صحت گونیایی بودن قطعه کار و خط‌کشی استفاده می‌شود. ولی اگر زبانه گونیا مدرج باشد علاوه بر خط‌کشی، برای اندازه‌گیری نیز می‌توان از آن استفاده کرد.

معمولاً دو دسته گونیا ساخته می‌شود: یکی گونیا با گوشه‌های ۹۰ و ۶۰ و ۳۰ درجه و دیگری گونیا با گوشه‌های ۹۰ و ۴۵ و ۴۵ درجه.

متر لیزری

هنگام استفاده از متر، در صورت افزایش مواردی که باید اندازه‌گیری و محاسبه شوند، ضریب اشتباه و خطا زیاد خواهد شد. در مواقعی هم به دلایل مختلفی مانند عدم دسترسی و زیادشدن طول اندازه‌گیری، استفاده از متر امکان‌پذیر نیست. به توجه به این مطالب، استفاده از مترهای لیزری منطقی به نظر می‌رسد.

یکی از وسایل کاربردی، دقیق با کاربری آسان متر لیزری/فاصله سنج لیزری می باشد که با استفاده از زمان رفت و برگشت یک پالس لیزر به هدف، می توان جهت اندازه گیری فاصله، تراز یابی و تطابق استفاده کرد. به دلیل کاهش خطای انسانی، افزایش سرعت کارو افزایش دقت، مترهای لیزری بسیار پرکاربرد می باشند.

متر لیزری یک دستگاه برای انجام اندازه‌گیری موارد گوناگون است. این دستگاه مدل پیشرفته‌ی مترهای دستی محسوب می‌شود. کیفیت و دقت بسیار بالایی در ساخت این محصول به‌کار رفته و از ابعاد و وزن مناسبی برخوردار است. در محیط‌های مختلف صنعتی و هم چنین اماکنی با نور کم هم می‌توانید به‌راحتی از این مدل استفاده کنید.

متر لیزری دستگاهی برای اندازه‌گیری موارد گوناگون است. این دستگاه مدل پیشرفته‌ی مترهای دستی محسوب می‌شود. کیفیت و دقت بسیار بالایی در ساخت این محصول به‌ کار رفته و از ابعاد و وزن مناسبی برخوردار است. مقاومت بالای دستگاه در برابر آسیب‌های محیطی مختلف، میزان استقبال از آن را افزایش داده است. در محیط‌های مختلف صنعتی و همچنین اماکنی با نور کم هم می‌توانید به‌راحتی از این مدل استفاده کنید. این محصول انرژی موردنیاز خود را از دو باتری نیم‌قلمی سایز AAA دریافت می‌کند. 

با این دستگاه می‌توانید تا طول ۱۰۰ متر را با دقت ۰.۱ میلی‌متر بر متر اندازه‌گیری کند. یعنی در هر متر، فقط ۱ میلی‌متر احتمال خطا وجود دارد. هم چنین قابلیت محاسبه‌ مساحت، حجم و ارتفاع (به‌صورت غیرمستقیم و با استفاده از قانون فیثاغورس) با این دستگاه امکان‌پذیر است. همواره در حافظه‌ داخلی دستگاه، ۵ نتیجه‌ آخر اندازه‌گیری (یا محاسبه) شده ذخیره می‌شود و در دسترس شما قرار می‌گیرد. 

با توجه به نور پس‌زمینه‌ صفحه‌نمایش، به‌آسانی می‌توانید هنگام شب و در محیط‌های کم‌نور از این ابزار استفاده کنید و اعداد نمایش داده‌شده را بخوانید و ثبت کنید. هم چنین مقاومت بالای این دستگاه در برابر ضربه، فشار و رطوبت بالا درخورتوجه است. این محصول علامت حفاظت بین‌المللی IP۶۵ دارد. IP۶۵ گویای مقاومت در برابر ورود گردوغبار و مایعات به دستگاه است. این دستگاه مقاومت کاملی در برابر ورود گردوغبار دارد و ازهرجهت از ورود آب و آثار مخرب آن بر عملکرد دستگاه جلوگیری شده است.

دمای کاری استاندارد برای این متر از ۰ تا ۴۰ درجه‌ی سانتی‌گراد تعیین شده است.

امکانات:

ü قابلیت محاسبه حجم، مساحت، ارتفاع (فیثاغورثی)

ü اندازه گیری مداوم،ماکزیمم و مینیمم گیری، پیاده کردن طول دارای انواع توابع محاسباتی، تایمر و آلارم صوتی

ü اندازه گیری سریع،کاربری آسان با صفحه نمایش خوانا

ü کم وزن، حافظه ۲۰ تایی