تعریف اندازه گیری:

اندازه گیری عبارت است از مقایسۀ کمیتی با واحد قانونی مقررۀ قانونی مربوطه.

اندازه‌گیری یا سنجش فرایند برآورد اندازهٔ ویژگی‌های یک چیز، مانند طول (درازا)، وزن (سنگینی) یا عمق (ژرفا) ی آن نسبت به یکاهای اندازه‌گیریِ استاندارد، مانند متر و کیلوگرم است. این عبارت نشانگر شمار نتایج فرایند پیشین نیز هست. مترولوژی، دانش بررسی اندازه‌گیری است. عمل اندازه‌گیری، بیشتر با یک ابزار اندازه‌گیری (سنج‌ابزار)، مانند خط‌کش، ترازو، دماسنج، سرعت‌سنج یا ولت‌سنج انجام می‌شود که با این کار، ویژگی اندازه‌گیری‌شده با یکای اندازه‌گیری سنجیده می‌شود. هر نوع ویژگی را می‌توان اندازه گرفت، کمّیت‌های فیزیکی، مانند مسافت، سرعت، انرژی، دما و زمان ازجملهٔ این ویژگی‌ها هستند. بنیان‌گذار اندازه‌گیریِ نوین، متیو لاسکی است.

در اندازه‌گیری‌ها پاسخ کامل نداریم. هر کسی که نتیجهٔ اندازه‌گیری خود را گزارش می‌کند، همواره بهترین برآورد خود را از مقدار اصلی، همراه با خطای اندازه‌گیری آن، ارائه می‌دهد. البته درستیِ اندازه‌گیری به سرشت جسمی که اندازه‌گیری می‌شود نیز وابسته است. از این‌رو، درستیِ همهٔ اندازه‌گیری‌ها، به‌دلیل محدودیت در دقت (تکرارپذیری آزمایش) و خطای برخاسته از سرشتِ سنج‌ابزار و جسم یا هر آنچه اندازه‌گیری می‌شود، محدود است.

دلیل اندازه گیری:

یکی از کارهای اساسی در تولید هر قطعه ای اندازه گیری می باشد؛ زیرا در کارهای تولیدی هر یک از قطعات بایستی اندازۀ خود را داشته باشند تا هنگام سوار کردن و یا مورد استفاده قراردادن آن ها، بتوان بدون هیچ گونه اشکال و یا دوباره کاری آن ها را به کار برد.

سیستم های اندازه گیری:

برای تعیین کمیت های اندازه گیری دو سیستم عمده در جهان متداول است. این سیستم ها یکی متریک نام دارد که سیستم رسمی کشور ایران نیز از آن تبعیت می کند؛ و دیگری سیستم اینچی است که در اغلب کشورهای انگلیسی زبان مانند انگلستان و آمریکا به کار می رود.

حفاظت و نگهداری از وسایل اندازه گیری:

ü وسایل اندازه گیری معمولاً گران و حساس می باشند، لذا هنگام کار با آن ها، مراقبت های لازم را به عمل آورید. فقط وسایلی که خوب نگهداری می شوند قادر به اندازه گیری صحیح می باشند.
ü وسایل اندازه گیری را روی محل مناسبی « پارچۀ تمیز، نمد و یا تختۀ نرم » بگذارید تا از براده و سایر کثافات و ضربه محفوظ باشند.
ü از افتادن و ضربه خوردن وسایل اندازه گیری جلوگیری نموده و آن ها را در کنار ابزارهایی مانند سوهان، چکش و غیره قرار ندهید.
ü وسایل اندازه کیری را از رطوبت، برودت و حرارت محفوظ نگهدارید.
ü وسایل اندازه گیری را پس از استفاده و اتمام کار با دقت جمع کرده و در صورت لزوم تمیز نمائید. برای تمیز کردن آن ها از پارچه های تمیز و نرم استفاده نمائید.
ü محل اندازه گیری و وسیلۀ اندازه گیر را قبل از اقدام به عمل اندازه گیری تمیز نمائید.
ü لب برگشتگی یا پلیسۀ قطعۀ کار را قبل از اندازه گیری برطرف نمائید.
ü هرگز قطعاتی را که در اثر کار گرم شده اند، قبل از آن که درجۀ حرارتشان به درجۀ حرارت محیط برسد، اندازه گیری نکنید.
ü از وارد آوردن فشار غیر لازم به وسایل اندازه گیری جلوگیری نمائید. هیچ گاه زور به کار نبرید.